Sema Çaglak - Rabîa Onver

 

DÎLOK - Bado ke erdlerz virazîya bajaranê herêma erdlerzî ra koçkerdiş dest pêkerd. Hemwelatîyê dewa Qoto ya girêdayeyê qezaya Islahîye ya Dîlokî dîyar kerdî ke ê do wayîrê herra xo bivejî û vengê wayîrvejîyayîşê welatê xo kerdî.

 

Erdlerzo ke 6ê Sibate de qewimîya û merkezê ci qezaya Bazarcixî ya Mereşî bî, tesîrêk xeylê giran pê ard. Bi sehezaran banî rijîyayî û des hezaran kesî zî dinyaya bedelnayî. Yê ke weş mendî zî demek derg mecburî ra teber de binê vewre û varanî de mendî. Badê demek derg tayinan rê kon dîyayî û tayinan zî bi îmkananê xo xo rê konî akerdî. Serekatîya Rewşa Lezgînî (AFAD) bado ke xebata cigêrayîş û xelisnayîşî peynî kerd dest bi rijnayîşê awanîyê ke erdlerzî de zirar dîbî ame kerdiş. Hemwelatîyê ke teber de ameyî verdayîş seba çareserîye mecburî koçê bajaranê bînan kenê. Vakurê Kurdistanî de herêma ke erdlerz tede qewimîya ame ra koçkerdiş dest pêkerdo.  Hemwelatîyê dewa Qoto ya girêdayeyê qezaya Islahîye ya Dîlokî ke koçberî înan ser de yeno ferzkerdiş dîyar kerdî ke ê herra o nêteriknê. 

 

‘Awanîya ma rijîya la ma do dewa xo nêteriknê’

 

Ayşe Durmuşa ke 35 serrî yo dewa Qotoye de manena da zanayîş ke bade 13 rojan înan rê kon ameyo dayîş û wina vat: “A roje ma zor û zehmetî keye ra vejîyayî. Teber de ma mîyanê herre û binê vewre de mendî. Dima ra cîranê ma kon akerdî û ma konê cîrananê xo de star bîyî. Nika probleme ke estê vera dewijî wareyê xo teriknenê. Ma tewrê keyeyê xo nêşinê tu cayêk û nêwazenê şêrê. Seba ke keyeyê ma rijîya ma nika binê konî de manenê. Ma do wayîrê herr û warê xo bivejê. Roja ewilî ra heta nika selahîyetdarî rewşa ma nêpersayî. Seke nêzanê ma rewşêk senî de yê. Vîşêrê îqtîdarî her ca ra ma rê hetkarî yena. Xeylê bajaran ra hetkarî ame. Yê ke koç kenê zî ma umud kene ke demek nizdî de tepîya agêrî. Eke tîya de banê ma yê rijîyaye newe ra bêrê viraştiş û hetkarî bêra dayîş do tu kes warê xo nêterikno.” 

 

‘Heme cuya ma tîya de ya’

 

Hamîde Dumane zî dîyar kerd ke pêro cuya înan û dejê înan tîya de yê û aye nêwazena dewa xo ra şêra û sewbîna tu kesêk zî şêro û wina dewam kerd: “Bi erdlerzî awe û cereyan zî şîyî. Vewr û varan esto, ma rojanê ewilînan de xeylê zehmetîyan ant. Ma bi îmkananê xo pê brandayan kon rona. Her hetê welatî ra ma rê hetkarî yena. Nika cereyan esto. La awe hema zî nêameya dayîş. Xeylê kesî erdlerzî ra dima dewe ra koç kerdî. Heme cîran û merdime ma şîyî bajaranê metropolan û ya zî şîyî vere merdimanê xo. Ma tîya de yê. Pêro çîyê ma tîya de yê. Erd, heywan û cuya ma tîya de yê. Ma do şêrê ça. Eke çareserî biameyêne dîyîş do yê ke şîyî zî bimendêne.”

 

‘Wa çareserî bêra dîyîş’

 

Mîne Çelîke ard ziwan ke gama ke aye awanîyanê rijîyayeyan vînena xeylê hîssin bena û vat: “Ma birîndarî keye ra vejîyayî. Ma çend rojan teber de mendî û dima yê rojan kon dîya ma. Êdî kesek ke keyeyê înan rijîyabî heme şîbî vere merdimanê xo yê tebere bajarî. La ma nêwazenê herra xo biteriknê. Ez wazena bi lez çareserî bêra dîyîş û vernîya koçberîye bêra girewtiş.”

 

‘Wareyanê xo bêwayîr nêverdenê’

 

Xecê Erogluya ke tewr peynî qisey kerd wina vat: “Dewa ma wêran bî. Seba ke vernîya koçberîye bêra girewtiş ganî çareserî bêra dîyîş. Roja ke erdlerz qewimîya ra nata ez şewe qet ranêkewena. Gama ke saet 4an vîyartêne ma leqayî û ma kewtî binê goşê dêsan. Ma hewl da ke tutanê xo bixelisnê. Bado ke ma binê xirban ra vejîyayî ma remayî. Ma xeylê tersayî. Mi vat êdî heme kes merdo û dewa ma wêran bîya. Cîranê ma heme keyeyanê xo bar kerdî û şîyî. Heme kes wareyanê xo ra koç keno. Wa tu kes dewa xo ra nêşêro û wayîrê dewa xo bivejîyo.”