Gola Wanî binê tehlukeyê ziwatî û lêşinî de ya

  • 11:21 26 Adare 2023
  • NAROJANE
 
 
WAN - Seba germbîyayîşê global, lêşinîyê derûdorî û xizmetê kanalîzasyonî hewzeyê Gola Wanî xeylêk probleman ciwîyena û demê peyîn de şar seba boya sefênayîşî vila bena ra gerrekerdox ê.
 
Gola Wanî bi mîmarîyê xo yê xozayî yê 200 hezar serre dinya de yew gola tewr girîng a. La bi tesîrê  lêşinî û ziwatî û ancîyayîşê awe vejîya werte. Sebebê lêşinîya golê sazbîyayîşê bêsîstem û xizmetê kanalizasyon, erozyonî yo. Qeraxê gole de 2 bajar 9 qeza û 136 dewî û taxî estê û bi pêroyî 1 mîlyonêk û 200 hezar merdimî ciwîyenê.
 
Tesîsê sefênayîşî qezaya Tuşbayî de sanîye de 18000 lt\sn awa kanalîzasyonî herêkêna gole. Roje 56 hezar û 400 metre kup berardeyê kanalîzaysonî herêknenê gole û no zî beno sebebê lêşînî û boye.
 
Xebatî raste rast yenê kerdiş
 
Seba ziwatî gole de çal û mîkrobiyalîte vejênê werte. Problemêk bîn zî çamûrê binî yo. Zemînê gola Wanî de 807 hezar metre kup çamûrê binî ame vetiş û demê xebatê pakitî de metodê esasî verê çiman de nînê girewtiş. Herra ke ganî bi kompîturî bêra tespîtkerdiş û vetiş raste rast yena vetiş û qeraxê gole de yena vengkerdiş.
 
Roniştoxê taxa Îskeleyî qezaya Tuşbayî de derheqê babete de qisey bikerê.
 
Aygul Erçetîn da zanayîş ke bi 6 serrî yo eynî wextî de taxe hemverê û seba boya tesîsê safênayîşî vila bena, nêeşkenê ber û paceyê xo abikerê û wina vat: “Hamnanî ma verê berî de roniştêne la seba boye ma şinê zere. Reyan seba boye heta ereyê şewe ma aya manenê. Dimayê ke boye tay kêm bena, ma rakewenê. Ganî selahîyetdarî çareyêk bivînê.”
 
Tesîsê goreyê standardê YEyî 
 
Bîrsen Savur zî dîyar kerd ke verî ra tesîs taxa înan de esta û wina dewam kerd: “Selahîyetdaran tesîsê verî bi bahaneyê do sîstemêk newe yê teknolojik awan bikerê, vurnayî. Vanê do sîstemê newe standartê Yewîya Ewropayî de bê. La seba boya sîstemê newe vila bena, ma nêeşkenê keyeyê xo de vinderê. Nika xebatê çamûrê binî yeno kerdiş. Problemê neweyî vejênê werte. Bi kamyonan pîsî benê. Tozê serê rayîran ma nêeşkenê ber û pacan abikerê. Ma nêeşkenê cilanê xo teber ra vejê. Kamyonan ra pîsî kewenê.
 
‘Roniştoxan bar kerd’
 
Roniştoxa ke bîn Esma Savur zî wina vat: “ 21 serrî yo taxe de ya. Tu wext boyêke wina giran çinbî. Dimayê sîstemê sefênayîşî na boye vejîya. Ma nêeşkenê seba boye vejîyê teber. Xeylêk welatijî seba na boye keyeyê xo berdî. Nika zimistan o la bi germbîyayîşê hewayî reyde boye zêde bî. Seba boye kes nêzdîyê qeraxî nêbeno. Eke pak bîne do merdimî uca de demê xo derbaz bikerdêne. Tesîs û kanalê çope açaryenê gole. Waştişê ma oyo ke na boye û lêşînî rê çareserîyêk bêro vînayîş.
 
Tedbîr nînê girewtiş do awe çinbo 
 
Hemsereka Komeleya Derûdorî ya Wanî (ÇEVDER) Arzu Dînçer zî derheqê babete de qisey kerd û dîyar kerd ke xebatê derheqê problemê hewzeya Gola Wanî de kenê dewam kenê û wina vat: “Raşteyê ma yê awe seba ziwatî û lêşînîya derûdorî roj bi roje kêm bena. Ma tedbîrê lazimî nêgîrê do wareyî çinbibê. Ganî şar û Sazgehê Komelî Sivîl (STO) bikewê tevger.”