MERKEZÊ XEBERAN - Abdullah Ocalan dîyar keno ke herre û cografya bi tesîr ê û hetê vatişê dewa xo Amaraye de grafîkê têkoşînê xo mojneno.

 

Şarê kurdî ver bi 4ê Nîsane Rojbîyayîşê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî ra xo hadre kenê ke şêrî dewa Amra ya Xelfetî ya Rihaye. Dewa Amara ke Abdullah Ocalan tede ameyo dinya, hetê komelkî û hetê tarîxî ra cayêk muhîm gêna. Abdullah Ocalan dîyar keno ke Amara hetê şekîlgirewtişê şexsîyetê xo de xeylê bi tesîr o.

 

Dewêka merkezê Hîlalê dewlemende

 

Abdullah Ocalan vano ke cayo ke merdim tede pîl beno tesîrêk gird serê şexsîyetê merdimî de keno û wina vano: “Dewa Amara dewa ke ez tede ameya dinya ya. Hewayê ci hewayê Behrosipî yo. Merkezê herêma ke sey merkezê Hîlalê Dewlemend ya tarîxî yena binamekerdiş de ca gêna. Kulturê çinitişî û weyekerdişê heywanan xeylê dewlemend o. Yew cayo tewr esasî ke tede komelê neolîtîkî aver şîyo ya.”

 

Şaristanîye rê şahidî kerda

 

Abdullah Ocalan ercnayîşê xo wina domneno: “Şaristanîya Sumeran tîya de hewl daya xo daîmî bikera. Yew baskê Sumeran Kargamişî Başûr, Rojhelat, Riha-Bîrecîk, Vakur zî Samsat, Rojawan zî merkezê bajarê Pere kewenê. Na herêma merkezî ya Qraltîya Komagene ya zî. Na herême şaristanîyê Asur, Med, Pers, Sasanî, Helen, Komagene, Roma, Bîzans, Ereb-îslam û Somanî-Tirkî rê şahidî kerda.”

 

Berê derbazbîyayîşê qewman 

 

Abdullah Ocalan wina tespîtanê xo yê derheqê Amaraye keno: “Yew taybetmendîya bîne ya herême zî na ya ke xeylê qewm û komelan rê bîya berê derbazbîyayîşî. Herême de yena fehmkerdiş ke tarîx de ewil komelo ke kokê înan Aryen o û bi nameyê Hurrî yenê binamekerdiş tîya de ca bîyî. Ziwanê Kurdan û Hurrîyan maneno yewbînan. Sumerî nameyê kesê ke koyan de cuyayêne Hurrî ronayî. Sumerî ge-ge zî înan rê vatêne Kurtî. Başûr de zî Amorîtê ke kokê înan Samî bî cuyayêne. Eno komel dima ra Ereban ra tesîr bîyo. Binê komutê Saad Îbnî Ebu Vakkasî de îslamîyet ardî herême. Hema zaf merdim û dewî kokê înan îslam-ereb o. Asurîyan ra zî hema xeylê çîyî estî. Sewbîna Luvî û Ermenî zî herême de tesîrin bî. Sumer şaro tewr kan yê Anatolîya yo. Tewr zêde Başûr û Başûrê Rojhelatê Anatolyaye de ca bîyî. Kultur û ziwanê înan Aryen o. Ermenî reyna herême de etnîkê tewr xurt bî. Hosteyîya madenî tîya de aîdê Ermenîyan bî. Dimayê Bîyayîşî seserra 2ine de Tirkî zî yenê herême. Rojhelat de tesîrê Kurdan estbî û Tirkî zî coka ra ameyî rojawanê Firatî. Na çarçewa de Ammar (Omerî) Kurd bî. Cayanê bînan de xeyle şarê bînî estbî. Tirkmen, Ereb û sewbîna estbî. Kurd hêzo tewr xurt yê şorişê neololîtîk û kulturî yê herême bî.

 

Rolêk muhîm kaykerdî

 

Kurd bi weyekerdişê heywanan reyde meşgul bîyêne. Ereb-Amorîtî bi bazirganîye reyde meşgul bîyêne. Ermenî bi maden, Tirkmen pey koçberî û şervanîye de bî. Xiristiyan û Misliman pîya herême de cuyayêne. Coka ra sembolo tewr kan yê zaf bawerî û kulturî mîyanê xo de nimneno. Yewbînan reyde zewac kerdî. Nika kulturê kapîtalîst newe aver keweno. Na raştîya herême ya. Hema zî herême de şopê xurt yê kulturê çinitişê neolotîkî esto. Bi kilmî ez cayo ke tede ameya dinya wina eşkena vaja.

 

Şekilbîyayîşê komelî

 

Qezenckerdişê nasnameyî de keye bi tesîr o. Cayê ke keye ca gêno dewe yo. Komelê ma yê dewe binê tesîrê kulturê neolotîkî de yo. Keyeyê feqîran ra pê yenê. Dayeyê wendiş û nuştişî bi sînor o. Burokratîkbîyayîşê komare rê xerîb ê.

 

Derheqê keyeyî de

 

Keyeyê ma ra vanê Malbata Ocê. Bi Kurdî yo.  Mal keye yo û Ocê zî nameyê kalê ma yê tewr kanî yo. Peynameyê ma Ocalan zî uca ra yeno. Pîyê mi lajê Abdullahî yo. Nameyê ci Omer o. Nameyê mi zî nameyê kalê mi dayê. Pîyê mi kesêk rast û dirûst bi. Ez zî bîya şahidê karekterê ci. Ez zaf baş nas kerdêne. Vatêne ti karê pakitî kenê. Ez memurê kadastroyî Amedî bîya. Mi ey serê dêsê wîlayetî de dî. Ma roniştî. Kêfweşîyê xo ard ziwan. Taybetiya keyeyê min ê bîn zî xeylêk girêdayeyê kokê xo bî. 

 

Cinîya xurt Uveyşe

 

Hetê dayîka mi hîna têmîyan o. Bapîra mi baskê Şabikan ê Eşîra Gedîkanî ra ya. Kalê mi Hamît bi dapîra mi Havva reyde zewicyeno. Dayîka mi Uveyşe yena dinya. Havva û Uveyşe keye de cinîyê xurtî yê bi tesîr temsil kenê. Tu wext xo camêrdan ra warî nêdîne. Ma eşkenê vajê têkoşîn bi hawayêk murtecî rayra berdê. Ez bi kilmî eşkena vajî ke ez bermahîyê tewr peyîn yê keyeyî temsil kena.