Rojda Aydin  

 

AMED - Endamê Meclîsê Şaredarîya Licê ke wezîfe ra amebî dûrvistiş, dîyar kerdî ke - xebata sereyîn ê qeyûmî, padayîşê sazgehê cinîyan û betalkerdişê xebatê kultur û hunerî bî û vatî: "Qeyûm heta nika bi nameyê xebate 4 rey rayîrê taxe yê qezaye koleno. Welatijê ke mîyanê herîyê de mendê bêzar bî." 

 

Weçînayîşê herême yê serra 2014ine de Partîya Herêmê Demokratîke (DBP) 102 şaredarî bi dest kerd. La qeyûm tayinê 96 şaredarîyê DBPyî ameyî kerdiş.

 

Partîya Demokratîke ya Şaran (HDP) weçînayîşê herêmî yê 31ê Adara 2019ine de zî 3 Şaredariyê Bajarê Girdî, 5 bajar, 45 qeza û 12 bajarokan bi dest kerd û bi pêroyî 65 şaredarîyan qezenc kerd. 

 

Heyetê Berzî yê Weçînayîşî (YSK) serê waştişê namzedê AKPyî, mazbatayê 6 namzedê HDPyî ke bi dayeyê berz ser kewtîbî, dayeyê berzî bi ser kewtîbî, bi bahaneyê KHKyî betal kerd. YSKyî mazbatayê hemşaredarê qezaya Rezanê Amedî, bajarokê Bazarcixê girêdayeyê qezaya Dîgorê Qersî, qezaya Artemêtanê Wanî, qezaya Ebexê Wanî, qezeya Tûşbayê Wanî, qezaya Tekmanê Erziromî nêdo înan û mazbatayan da namzedê AKPyî. 

 

Hema serê weçînayîşî ra 5 aşmî derbaz nêbî, 19ê tebaxa 2019ine de serê fermanê Wezaretê Karê Zereyî qeyûm tayînê serê şaredarîyê bajarê pîlî yê Amed, Wan û Mêrdînî ameyî kerdiş.

 

Pêlê diyîn ê tayînkerdişê qeyûmên serê şaredarîyê HDPyî de aşmê êlule, teşrîna verêne, teşrîna peyêne û kanûne de zî dewam kerdû şaredarîyê Bajarokê Awîska Qûbinê, Bajarokê Perî yê Dersimî, qezayê Pasûr, Hezro, Peyas, Bismil, Karaz, Sûr, Yenîşehîr, qezaya Qereyazî ya Erziromî, Colemêrg, qezaya Geverê Colemêrgî, qezaya Nisêbîn, Qoser, Stewr, Dêrik, Şemrex yê Mêrdînî, qezaya Kopî ya Mûşî, Bajarokê Lîzê ya Kopî, qezaya Gimgim, qezayê Cizîr û Hezexî yê Şirnexî, qezaya Pirsûsê Rihayî, qezayê Erdîş, Elbak, Rayîrê Armûşî, Bêgir, Qelqelî û Seray yê Wanî bi tayînkerdişê qeyûman ameyî desteserkerdiş. Heto bîn ra serekê Şaredarîya Bajarokê Kaniyahenî yê girêdayê qezaya Hezo ya Êlihî de Firat Karabûlût 10ê kanûna 2019ine de HDPyî îstîfa kerd. 

 

Pêlê destbendkerdişan ê hemşaredaran û tayînkerdişê qeyûmê serê şaredarîyê HDPyî prosesê şubeyê vîrûsê coronayî de zî dewam kerd. Serê waştişê Wezaretê Karê Zereyî bi bahaneyê derheq hemşaredaran de cipersayîş ame destpêkerdiş 23 adare 2020ine de hemşaredarê Êlih, qezayê Farqîn, Erxenî, Licê û Gêlê yê Amedî, qezaya Norşînê Bedlîsî, bajarokê Halfelî yê girêdayeyê Îdir û bajarokê Ciwanîkê girêdayeyê Sêrtî wezîfe ra ameyî dûrfistiş û qeyûm vera înan ame tayînkerdiş.

 

Bi tayînkerdişê qeyûman xebate, proje û xizmetê komelî yê Kurdistanî ameyî vindarnayîş. Sazgeh û dezgehê cinîyan ameyî padayîş û zafkulturî û zaf ziwanî werte ra ameyî wedaritiş. Derheqê babete de endamê Meclîsê Şaredariya Licê ke wezîfe ra amebî dûrfistiş Leyla Karakeçî û Guzel Kiran ajansê ma rê qisey kerdî.

 

‘Rayîrê mîyanê taxan de nînê viraştiş’

 

Leyla, destpêkê qiseykerdişê xo de bale ant serê tabloyê ke qeza de vejîya werte û vat: “Şima demê rayîrê qeza biewnê şima do bivînê ke qeyûm senîn xebityeno. Seba qeza heta nika tu xizmet nêameyo kerdiş. Zulm şarî rê kenê. No çî bi zanaîş yeno kerdiş. Qeyûm heta nika 4 rey rayîrê qeza xira kerdo. La hema zî nêvirazneno. Rayîrê Licê her tim yeno kolnayîş. Bi nê hawayî zilmêk pîl şarî rê yeno kerdiş. Qeyûm hem zilm xoza û hem zî şarî rê keno. No çî zî bizanebîyayîş yeno kerdiş. No çî xizmet nîyo. Bi taybetî zî rayîrê mabêne taxan de xeylêk xirab o. Demo ke varan varano heme ca beno herre û roniştoxê taxe probleman reyde rî bi rî manenê.”

 

‘Êdî şar bêzar bîyo' 

 

Leyla, dîyar kerd ke dimayê ke qeyûm ameyo tayînkerdiş dima pêro sazgehê înan ameyê padayîş û vat: “Eynî wextî de şaredarî nika binê deynêk pîlî de ya. Qeyûm waazeno kultur û xozaya Licê zî xirap bikero. Seba nê tabloyê Licê heme çîyan dana verê çiman. Xeylêk rey welatijî waştiş û problemanê xo bi fekî û nuştiş ardî ziwan la qeyûmî goş nêda. Êdî şar bêzar bîyo. Şaredarî seba rantî her çî kena. Ê zî zanê ke do weçînayîşî de şêrê û peynîya înan a. Ma zanê ma rê çi verdayo la sey şar vano, senîn şinê wa şêrê la wa şêrê.”

 

‘Goş nêdanê waştişê şarî’

 

Guzel, zî ard vîr ke seba polîtîkayê AKPyî di rey qeyûm tayînê Şaredariya Licê ame kerdiş û vat: “Seba têkiliya qeyûmî bi komelî reyde çin o nêzanê ke kam ci taxe de çi problem esto. Qayimê dîyîn ke tayînê şaredarî ame kerdiş, pêro rayîrê Licê rijnayî û merdimî êdî nêeşkenê rayîr ra şêrê. Varanêk vareno pêro kuçe binê çamûr de manenê. Demê ma de ma pêro taxan viraştibi. Labelê qeyûmî reyke bîn xira kerd. Bi taybetî aşmê peyîn de merdim nêeşkeno taxan de vindero. Şar reaksîyon û nêrazîbîyayîşê xo mojneno la qeyûm goş nêdano û cewab nêdano welatiijan. Demo ke şaredarî destê ma de bî, bi asanî karê xo kerdêne.”

 

'Seba cinîyan xebatêk çin a’

 

Guzel, qiseykerdişê xo de wina bale ant serê xebatanê qeyûmî: "Xebatê qeyûmî tena kolnayîş û rijnayîşî yo. Seba partî û sazgehê xo xebatanê xo kenê. Bi nameyê xizmetê komelî, bûdçeyê şaredarî hetkarî dano terefgir û partîya xo. Hetê kultur û xoza de zî tena talankerdiş esto. Demo ke qeyûm tayînê şaredarî ame kerdiş sey pêro cayan sere de hêrişê sazgehê cinîyan kerd. Sewbîna hêrişê sazgehê ma yê kulturî zî kerd û heme sazgehê ma ameyî padayîş. Xebatkarê şaredarî kar ra ameyî vetiş. Seba cinîyan xebatêke çin a. Tîya seba komelî xebatêke zî çin a.”

 

‘Şaredarî açaryaya Mudûrîyê Polîsan’

 

Guzel, tewr peyîn wina vat: “Xelatî terseno ke gerreyê xo bikero. Hetê awe de problem ciwîyenê. Bi taybetî mewsîmê hamnanî de awe problem a. Awe çamûr herikêna. Welatijan reaksîyonêk pîl mojna la wazenê bi leşkeran bitersnê. Seba nê welatijî rehetî nêeşkenê problemê xo dîyar bikerê. Şar şaredarî sey Midûriyetê Polîsan vînenê. Demê ke şaredarî destê ma de bî şar bi rehetî ameyîne şaredarî. Bê ters problemê xo ardêne ziwan. Ma waşt şarî rê bibê cewab. Sewbîna dimayê ke qeyûm tayînê şaredarî ame destpêkî de tabelayê kurdî û nameyê bi kurdî yê parkan ameyî vurnayîş.