Tecrîdê Îmraliyî bi zîndananê tîpê neweyan yeno rayraberdiş
- 12:27 7 Nîsane 2023
- NAROJANE
Rozerîn Gultekîn
STENBOL - Avûkatan dîyar kerd ke modelê tecrîdo taybet yê Îmraliyî nika bi zîndananê tîpê neweyan yeno rayraberdiş û vatî: “Her mektube, kitab û karê destan yê tepişteyan xoverdayîşêk vera tecrîdî yo. Ganî her kes wayîrê nê têkoşîn û xoverdayîşî bivejîyo.”
Tecrîdê serê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî pêro zîndananê Kurdistan û Tirkîya ser de tesîr viraşto. Bi polîtîkayê tecrîdê zîndanan wazenê ke tepişteyan komelbîyayîşî ra dûrî bikerê û teberî reyde têkilîyê înan bibirnê. Tecrîdo ke rojeva her kesî de yo, her hetê dinya de hemverê tecrîdî têkoşîn yeno dayîş û yeno waştiş ke sere de Rayberê PKKyî û heme tepişteyê sîyasî serbest bêrê veradayîş.
Tecrîd bi tîpê neweyan yeno rayraberdiş
Modelê tecrîdo taybet yê Îmraliyî de nika hewl yeno dayîş ke zîndanê tîpê S,M,L û Y bikerî cuye. Însîyatîfê Paştîdayîşê Tepişteyan (TDÎ) û Komeleya Heqanê Merdiman (ÎHD) 26ê Adare de Stenbol de sempozyumê ‘înfazî de weyyewbînanî û heqê hêvîye’ pê ard. Avûkat Gul Altay û Seda Şaraldiye ke tewrê sempozyumî bîbî derheqê tecrîdo giran û zîndanê tîpê neweyan de ajansê ma JINNEWSî rê ercnayîşan kerd.
Qerarê kêfî yê heyetî!
Avûkat Gul Altaye da zanayîş ke tepişteyê ke cezaya xo 4an ra 3yî temam kerdî, eke cezaya înan ya dîsîplîn û rewşa înan ya baş biba mird keno û vat: “Derheqê tepişteyan de qerarê kêfî yenê dayîş. Heyetî de tepişteyan vejenê mulakatî. Tepişteyê ke mabenê 45-80î de puan gênê ‘rewşa înan baş a’ yenê hesibnayîş. La zîndanê Gîresunî de tepişteyo ke 48 puan girewto zî sey rewşa başe nîno hesibnayîş. Tepişteyêk elewî bi bahaneyê bi mele reyde pêvînayîş nêkerdo, tepişteyêk bîn bi bahaneyê nêşîyo psîkolog. Nê heme sey puanê kêmî yenê hesibnayîş. Tekîrdagî de tepişteyêk rê vanê qey nameye tutê to kurdkî yo.”
Vera tecrîdî têkoşîno hempar
Gule qiseykerdişê xo wina peynî kerd: “Seba ke înfazê tepişteyî nêro veşênayîş ganî poşman bibo ya zî derbazê koxuşê xoseran bibo. Seba peynîardişê tecrîd û binpaykerdişê heqan sere de rêxistinê heqanê merdiman ganî vengê xo berz bikerê. Hemverê tecrîdî de ganî têkoşîno hempar bêro rayraberdiş.”
Hedef bêmerdim verdayîş o!
Avûkate Seda Şaraldi zî dîyar kerd ke tecrîd metodê îşkenceyî yo û wina vat: “Tîpê zîndanan bi F dest pêkerdî û ewro tîpê bînî yenê awankerdiş. Tîpê Y û S, Asayîşê Berzî nimûneyê. Tîpê Y hîrê katî yê û modelê zîndanê Amerîkayî yê. Nê zîndanan de tepişteyî tena yenê verdayîş û tecrîd pê yeno. Hewadankê hucreyî çin o. Seba hewa bigîrê, tepişteyan saetêke benê cayêk bîn. Heqê sohbetî bi tepişteyanê bînan reyde bisînor o. Zîndanê Tîpê S zî ke tepişteyê surgunkerde ci de bi ca kenê, hedefê înan tenêverdayîş o. Vernîya Tîpê Y û S bêrê akerdiş, vatî do tepişteyê muebetê giran uca de bêrê bicakerdiş. La dima ra tepişteyanê bînan zî berdî uca. Ganî fek nê polîtîkayan ra vera bidê.”
Fikr û fehmî esîr yenê girewtiş
Sedaye bale ant serê tecrîdî û dîyar kerd tecrîd pêro zîndananê Tirkîya, Kurdistan de yeno rayraberdiş û wina qedêna: “Na polîtîka bi zanebîyayîş yena kerdiş. Bi tecrîdî de fikr û fehm esîr yenê girewtiş. Tepişteyanê şorişgêr hucra de gênê. Wazenê fek fikr û fehmê xo ra vera bidê. Hemverê tecrîdî de xoverdayîş dewam keno. Hemverê tecrîdî de ganî wayîrê paştdayîşî vejîyê. Seba paştdayîş xurt bibo, ganî her kes berpirsyariyê xo bigîro serê milê xo.”