Melek Avci

 

ANQARA - Avûkate Rengîn Ergul dîyar kerd ke Komîteyê Vernîgirewtişê Îşkenceyî yê Neteweyê Yewbîyaye semedê hîrê babetan heta Temmuza 2025ine wext dayo Tirkîya. Gamê pêameyê yê semedê pêvînayîşê keye û avêkatan ê Îmraliyî sey wedaritişê qanûnê Rewşa Îstîsnayî ke bîyo senc û hemverê şîdetê serê cinî eştişê gaman name kerd.

 

56ine Roniştişê Konseyê Heqê Merdiman ê Neteweyê Yewbîyaye (NY) ke 18ê Hezîrane de bajarê Cenevreyî yê Swîsreyî de dest pêkerdibi, 26ê Temmuze de peynî bî. Rêxistinê sivîlî yê xeylêk cayê dinya ra mabêne 16-17-18ê Temmuze de beşdarê roniştişê Komîteyê hemverê Îşkenceyî yê Neteweyê Yewbîyaye (CAT) bîyî û derheqê binpaykerdişê heqan ê welatê înan de rî danê raporê xo pêşkêş kerdî. Komîteyî roja ewilî de zêdeyê 20 sazgehê sivîlî yê Tirkîya reyde pêvînayîş kerd û pêroyî nîm saete sazgehê sivîlî reyde pêvînayîş kerd. Avûkate Rengîn Ergula ke ser nameyê STKyî beşdarê kombîyayîşê bî, prosesê vernîya pêvînayîşî, çîyê ke kombîyayîş de ameyî munaqeşekerdiş û raporê çimdarî ke dima ra ame weşanayîş ercna.

 

Persê cezayê dîsîplînî yê Îmraliyî bêcewab maneno

 

Rengîne wina vat: "Hukmatî perdê yewin de dîyar kerd ke semedê birêz Ocalan cezaya muebbetî ya giran ameya birnayîş û bi sebebê cîya yê qanûnê îdamî, sey heqê avûkat û fehmê çarçewaya qanûnî de, heqê ey ameyê rêzkerdiş. Nê sebebî sey heqê pêvînayîşê avûkat û keyeyê xo nêvîneno mojnayî.  'Qanûnê şima heta key verdeno ke tepişteyî seba cezaya dîsîplînî resnayîşê keye û avûkatanê xo sînordar bikero?' est bî la cewabê nê persî çin bî.  Ganî ma qetî bikerê ke argumanê hukmatî cewabanê xo de, bi taybetî serê zêdebîyayîşê zîndanan o bi ke hukmatî bi serberzî dîyar kerd ke semedê serra 2026ine do 54 zîndanî bibê, 24 do bêrê awankerdiş û 34 zî hema qonaxê projeyî de yê."

 

'Yeno pêşnîyazkerdiş ke tecrîdê Îmraliyî bêro wedaritiş'

 

Rengîne dewam de vat: “Goreyê dayeyê Tirkîya kombîyayîş de derheqê cezaya heta hetayî yê girankerde de dayê, yeno vatiş ke nêzdîyê 4 hezar cezayê giran est ê û goreyê hesabê ma 4 hezarî zêdeyêr cezayê giran est ê û na çekû pawitişê sereyîn hukmatî red keno, tezo ke cezaya muebbetî giran keno cezayêke îstîsna yo. Komîteyî pêşnîyazîyê wedaritişê bendê qanûnê dardekerdişî kerd. Bi têmîyankerdişê şert û mercê cezaya heta hetayî yê giran Îmraliyî reyde, bi nuştişê nameyê Birêz Abdullah Ocalanî û hîrê tepişteyê sîyasî yê Îmraliyê ci reyde tepişte yê, bi hawayêk ke dewlete bi hawayêk zelal fam bikero, rapor de dîyar kerd ke tecrîdê mutleq ameyo ferzkerdiş. Ame pêşnîyazkerdiş ke qanûnê vera-terorîzmî goreyê hacetê heqê merdiman bêrê ronayîş."

 

'Îşkence nîno vînayîş'

 

Rengîne wina dewam kerd: “Nameyê îşkenceyî xora  dîyar o. Sazgehê Heqê Merdiman û Têduştî yê Tirkîya mekanîzmayek o ke semedê vernîgirewtişê îşkenceyê Tirkîya mekanîzmayêk neteweyî ya vernîgirewtişî û raporê Neteweyê Yewbîyaye naskerde şuxilneno, la komîteyê TÎHEKî raporê xo de dîyar keno ke pêro endamê heyetî nê mekanîzma, sere de serekkomar, hetê serek ke sencê cinsî çin o, komîteyî vîna ke mekanîzma raporê xo de îdiayê îşkence û muameleyê xirab ca nêgîno û pêşnîyaz kerd ke no ware de awanîyê mekanîzmayî bêro vurnayîş û xoserbîyayîşê ci bêro misogerkerdiş. Nê ser de komîteyî dîyar kerd ke no pêameyîşê ke Tirkîya mekanîzmayê vernîgirewtişê neteweyî yê vernîgirewtişê îşkenceyî yo xoser nîyo û îşkence nîno vînayîş."

 

Heta Temmuza 2025ine game bierzê

 

Rengîne, da zanayîş ke komîteyî heta Temmuza 2025ine seba hîrê sernameyî dem dayo Tirkîya û vat ke nê hîrê sername yê; Cezaya girankerdişî heta hetayî sey hemleyêk binsazgehî yê semedê vînayîşê keye û avûkatan ê Îmraliyî, wedaritişê rêziknameyê Rewşa Îstîsnayî yê ke bîyo senc û hemverê şîdetê serê cinî eştişê gaman name kerd.