VAN - 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında çalışmak zorunda bırakılan çocukların durumuna ilişkin bilgi veren psikolog Oya Karaeli Aktaş, çalışan ve ya çalıştırılan çocukların ekonomik, fiziksel, psikolojik istismara maruz kaldığını söyledi. Oya, “Çalışan çocuklar hem fizyolojik hem psikolojik olarak büyük bir risk altındalar” dedi. 

 

Birleşmiş Milletler (BM), 1989 yılında aldığı bir kararla 20 Kasım gününü, dünya genelinde çocukların karşı karşıya kaldıkları hak ihlallerini gündeme taşımak amacıyla “Dünya Çocuk Hakları Günü” olarak kabul etti. Ancak dünyada da Türkiye’de de savaş, yoksulluk, göç ve şiddetin en büyük mağduru çocuklar. Her türlü istismara maruz bırakılan çocuklar, yoksulluk nedeniyle çalışmak zorunda kalıyor ya da çalıştırılarak istismar ediliyor.

 

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi'nin verilerine göre, Türkiye’de 2013'te 59 çocuk, 2014'te 54, 2015'te 63, 2016'da 56, 2017'de 60, 2018'de 67 ve 2019'un ilk beş ayında en az 26 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Çalışmak zorunda bırakılan çocuk sayısı 2 bini aşmış durumda. Çocuk psikoloğu Oya Karaeli Aktaş, çocukların çalıştırılmasının önüne geçmek için atılacak adımlara dikkat çekti. 

 

‘Çocuklar yoksulluk nedeniyle çalışıyor’

 

Türkiye’de ekonomik krizden kaynaklı tüm yaş guruplarının çalıştığını fakat “çocuk işçiliği” meselesinin bunun daha da ötesine dayandığını belirten Oya, uzun süreden beri “çocuk işçiliği” kavramının var olduğunu kaydetti. Oya, “Çocuk işçiliği günümüzde çok yoğunlaşmış ve artmış durumda. Çocukların neden çalıştığı sorusunun cevabı yoksulluk ve imkansızlık, sonrasında ailelerin yaklaşımıdır. Aile bireylerinin iş bulamaması ve çalışamıyor oluşları çocuklara da bir sorumluluk yüklüyor” dedi.

 

‘Ağır işlerde çocuklar çalıştırılıyor’

 

Çalışmak zorunda bırakılan çocuklar ile ilgili mevcut düzenlemelerin, Anayasa’daki maddelerin 15 yaş sınırı getirdiğini fakat 15 yaş altında çok ciddi oranda çalışan çocuklar olduğunu hatırlatan Oya, “Çalışan çocukların çoğu sokakta çalışan çocuklardan oluşuyor. Herhangi bir yerden beklerken, trafik de dahi karşımıza çıkıyorlar. Sokakta bir şeyler satarak para kazanan çocukların dışında sanayi ve iş yerlerinde çalışan çocuklar var ve yine tarımda gececi gibi iş yerlerinde çalışan çocuklar var” dedi. 

 

‘Sağlık sorunları ortaya çıkıyor’

 

Çalıştırılan çocukların yaşadıkları sağlık sorunlarına değinen Oya, “Çocuklar kendini tanıma, tanıtma, sosyal gelişim açısından eksik kalıyor. Genelde okul çağındaki çocuklar çok çalışıyor. Psikolojikleri sekteye uğruyor ve çok saldırgan çocuklara dönüşüyorlar. Bazen de aşırı sorumluluk almış psikolojisine sahip oluyor. Çalışan çocuklar hem fizyolojik hem psikolojik olarak büyük bir risk altındalar” ifadelerini kullandı. 

 

‘Çocukların çalıştırılması ekonomik ve fiziksel istismardır’

 

Birçok çocuğun mevsimlik işçi olarak çalıştığını ve okula gitmediklerini söyleyen Oya, “Bundan kaynaklı okula gelmeyen çocuk bir süre sonra okuldan tamamen kopmuş ve sokakta yaşama sürecine geçiyor. Çocukların çalışması veya çalıştırılması istismardır. Bu istismar psikolojik istismar, ekonomik ve fiziksel istismardır” dedi.