Derya Ren

 

DİYARBAKIR - Hazırlanan raporlara göre her yıl yüzlerce çocuk kötü muamele ve işkencelere maruz bırakılıyor.  Zırhlı araçla katledilen Muhammed ve Furkan Yıldırım kardeşler, 13 kurşunla katledilen 12 yaşındaki Uğur Kaymaz ve daha sayamayacağımız nice isim bugün hayatta değil.

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılışı tarihi olan 23 Nisan 1920 tarihi aynı zamanda çocuk bayramı olarak da kutlanıyor. Dünyada sadece Türkiye’de çocuklara özel olan bugün de bölge kentlerinde neredeyse her gün zırhlı araçlar, iş cinayetleri, bilinmeyen cisimler, en yakınındaki erkekler tarafından, taciz, tecavüz, katletme, çalıştırma ve daha birçok benzer durumlarla çocuklar hedef gösteriliyor. 

 

23 Nisan dolayısıyla bir yandan bölge kentlerinde katledilen çocukları hatırlatmak, diğer yandan faillerin de ödül gibi cezalar alarak ya da takipsizlikle sonuçlanan dosyalarını hatırlayalım. Uğur Kaymaz, Ceylan Önkol, Berkin Elvan, Muhammed ve Furkan Yıldırım kardeşler ile daha niceleri bu katliamların en bilinen örnekleri. Bir diğer örnek ise, 2011 yılında Roboski’de TSK’ye bağlı savaş uçaklarının bombardımanı sonucunda hayatını kaybeden 34 kişi arasında olan 17 çocuk.

 

Yıl 2006…

 

Cezasızlık politikasından dolayı çocuk ölümlerinde artış yaşanırken, bu artışın başladığı 2006’a uzanmak gerekiyor. Dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın “Kadın da olsa, çocuk da olsa gereken neyse yapılacaktır” söyleminden sonra bölgede 23 Nisan Çocuk Bayramı’ndan söz etmek bu katliamları bir kez daha yaşamak olarak görülüyor.

 

Zırhlı araç sonucu katledilen çocuklar

 

İHD Diyarbakır Şubesi'nin, son 10 yılda zırhlı araç çarpması sonucu yaşanan hak ihlalleri raporunda, en az 63 zırhlı araç çarpması olayı gerçekleştiğini ve 63 vakanın sonucunda 16 çocuğun yaşamını yitirdiği  belirtildi. Yine raporda yer alan, 2020'nin ilk 6 ayında bir çocuk mayın patlaması sonucu yaşamını yitirdiği ve çok sayıda Kürt çocuğunun polis şiddetine maruz bırakıldığı kaydedildi.

 

Asker, polis ya da ve mayınların katlettiği çocuklar

 

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu'nun 2020 Yılı Dünya Çocuk Hakları Raporu'na göre en az 28 çocuk asker ya da polis tarafından işkence gördüğü ifade edilirken, 2020'nin ilk 10 ayında (Ocak-Ekim) katledilen çocuk sayısı, en az 21 olarak raporlarda yer alıyor. Yıl içinde polis ya da askerin ateşli silah kullanması sonucunda iki çocuk yaralandı, en az iki çocuk yaşamını yitirdi. En az 3 çocuk kara mayınlar ya da sahipsiz bomba ve patlayıcılar nedeniyle yaralandı.

 

 Asker ya da polis saldırısında yaşamını yitiren bazı çocuklar için açılan davalar ve sonuçları şu şekilde:

 

*Şırnak'ın Silopi ilçesinde 3 Mayıs 2017 tarihinde, evlerine giren panzerin ezmesi sonucunda yaşamını yitiren Muhammed (7) ve Furkan (6) Yıldırım kardeşlerin faili ve zırhlı araç sürücüsü polis Ömer Yeğit ve onu görevlendiren amiri Murat Maden yargılandığı davadan beraat kararı çıktı. Mahkeme heyeti Murat Maden hakkında beraat kararı verdi, Ömer Yeğit hakkında ise 2 yıl 1 ay hapis cezası verirken, daha sonra cezayı 19 bin TL para cezasına çevirdi.

 

*Diyarbakır'ın Sur ilçesinde sokağa çıkma yasaklarının devam ettiği 12 Ekim 2015 tarihinde ekmek almak için dışarıya çıkan Helin Hasret Şen'in kobra tipi aracın ateş etmesi sonucunda yaşamını yitirdi. Olay hakkında açılan davada yargılanan polis Abdullah E. için önce takipsizlik kararı veren mahkeme daha sonra, yargılamanın kaldığı yerden devam edeceği kararını verdi.

 

 *İstanbul'da 13 Haziran 2013 tarihinde Gezi Parkı eylemleri sırasında evinden ekmek almaya çıktığı sırada polisin attığı gaz fişeği ile başından vurularak yaralanan ve 269 gün komada kaldıktan sonra yaşamını yitiren Berkin Elvan'ın katledilmesine ilişkin açılan dava hala devam ediyor.

 

*Diyarbakır'ın Lice ilçesi Şenlik Mahallesi’ne bağlı Hambaz (Xanbaz) mezrasında 28 Eylül 2009'da koyunlarını otlattığı sırada havan mermisinin patlamasıyla yaşamını yitiren Ceylan Önkol (12) için açılan davada aileye 283 bin TL maddi ve manevi tazminat ödenmesine karar verildi.

 

Irkçı saldırılar sonucunda yaşamını yitirenler

 

Yine 2020 Yılı Dünya Çocuk Hakları Raporu'na göre, 2020 yılında en az 2 mülteci çocuk ırkçı grupların ya da kişilerin saldırısı sonucunda yaşamını yitirdi.

 

 Taciz ve tecavüz

 

Çocuk İstismarı ve İhmali ile Mücadele Derneği’nin raporuna göre; 2014-2017 yılları arasında ise 7 bin 466’sı erkek, 51 bin 818’i kız olmak üzere, toplam 59 bin 284 çocuk cinsel istismara uğradı. Derneğin, bu verileri açıklayacağını duyurması üzerine Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü verilere erişimi kapattı.

 

10 ayda cinsel istismara maruz kalan çocuk sayısı 226

 

Adalet Bakanlığı’nın yayımladığı 2019’a ait adli istatistiklere göre; geçtiğimiz yıl ”cinsel dokunulmazlığa karşı suç” kapsamında 49 bin 57 dava açıldı. Bunların 22 bin 689’u, çocuklara yönelik cinsel istismar suçları oldu. Bu suça ilişkin ise faillerin korunması için geçtiğimiz yıl çocuk yaşta evliliklerin meşrulaştırılmasına dönük Meclis’e getirilmek istenen yasa tasarısı tepkiler sonucu geri çekilmişti. Ajansımızın 2020 yılı şiddet çetelesine göre, 2020’nin ilk 10 ayında cinsel istismara maruz kalan çocuk sayısı en az 226’dır.

 

Son 6 yılda asker ya da polis tarafından katledilen ve basına yansıyan bazı çocukların isimleri şöyle:

 

* Şırnak’ın Cizre ilçesinde 4 Eylül 2015 yılında özyönetim süreçlerinde birçok mahalle JÖH ve PÖH’ler tarafından ablukaya alınırken, Valilik yaptığı açıklama ile sokağa çıkma yasağı ilan etmişti. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen mahalleler havan topları ile bombalanmıştı. Bombalama ve abluka 9 gün sürerken, bombalama sonucunda Cemile Çağırga (10) evinin avlusunda yaşamını yitirdi. Cemile’nin cenazesini hastaneye kaldıramayan annesi, cenazenin bozulmaması için derin dondurucuya koymuştu.

 

* Diyarbakır’ın Sur ilçesinde sokağa çıkma yasaklarının devam ettiği 12 Ekim 2015 tarihinde ekmek almaya giden Helin Hasret Şen (15), kobra tipi zırhlı aracın ateş etmesi sonucunda yaşamını yitirdi.

 

*Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde sokağa çıkma yasaklarını uygulandığı süreç olan 28 Eylül 2015 tarihinde Elif Şimşek (8), polislerin ateş etmesi sonucunda yaşamını yitirdi.

 

*Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde 30 Eylül 2015 yılında Berat Güzel (12), polislerin ateş etmesi sonucunda yaşamını yitirdi.

 

*Diyarbakır'ın Sur ilçesinde özyönetim süreçlerinin yaşandığı dönem olan 2 Aralık 2015 tarihinde polislerin ateş etmesi sonucunda Çekvar Aliş Çubuk (15) yaşamını yitirdi.

 

*Diyarbakır'ın Bismil ilçesinde 2 Şubat 2016 yılında ilan edilen sokağa çıkma yasaklarını protesto eden Mahmut Bulak (17) polislerin ateş etmesi sonucunda yaşamını yitirdi.

 

*Şırnak’ın Cizre ilçesinde Temmuz 2016 yılında Bişeng Goran (12) polislerin ateş etmesi sonucunda ağır yaralandı. Cizre Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Bişeng, yaşamını yitirdi.

 

Farklı tarihlerde asker ya da polis tarafından katledilen çocukların isimleri ise şu şekilde:

 

Uğur Kaymaz (12), Zilan Demir (8), Şilan Demir (6 Aylık), Mizgin Demir (12), Evin Dilan Demir (10), Nazar Çetinkaya (2), Nazlı Çetinkaya (4), Abdullah Çetinkaya (9 Aylık), Hasan Marangoz (14), Abdullah Duran (9), Enes Ata (8), İsmail Erkek (8), Fatih Tekin (3), Ahmet Araç (17), Mahsum Mızrak (17), Emrah Fidan (17), Mizgin Özbek (10), Orhan Güleç (14), Yusuf Aydınalp (9), Süleyman Şengül (9), Yahya Menekşe (12), Abdülsamet Erip (14), Songül Karatogül (8), Maziye Aslan (8), Nevzat Akçam (15), Şükrü Duman (12), Hakan Uluç (10), Caziye Ölmez (16), Mahsum Teğin (13), Mahsun Bayram (17), Ceylan Önkol (12), Caziye Ölmez (16), Mehmet Uytun (18 aylık), Zahir Ap (16), Mehmet Nuri Tamçoban (14), İzzettin Boz (14), Oğuzcan Akyürek (13), Diren Basan (14), Ferhat Taruk (17), Çekdar Kınay (17), Canan Saldık (16), Nurullah Çiftçi (3), Enver Turan (15), İsa İbrahimzade (14), Ahmet İmre (12), Umut Furkan Akçil (7), Nûjîyan İdem (4), Baran Özyolcu(12), İbrahim Oruç (17), Murat Polat (17), Umut Petekkaya (15), Gökhan Çetintaş (16), Doğan Taybopğa (13), Sami İştenyılmaz (12), Osman Erbaş (14), Sultan Doğrul (4), Özgür Taşan (15), Yusuf Yılan (9), Ertan Tilaver (14), Nurhak Çartay (18), Mazlum Akay (11), Sera Yavuz (8), Veysi Demir (13), Ramazan Kızılgöz (14), Sami Akti (13), Selami Akti (9), Behzat Özen (8), Berkin Elvan (15), İbrahim Aras (15), Kadir Çakmak (16), Ümit Kurt (14), Nihat Kazanhan (12), Salih Talayhan (17), Murat Ardıç (13), Emine Latifeci (11), Rinde Latifeci (13), Behzat Özkan (14), Hediye Dilçe (18), Ferzan Ceylan (12), Abdullah Ceylan (12), Ömür Eriş (11), Nezahat Kızıl (6), İsmet Mirzaoğlu (15), Veysi Aktaş (13), Abdülselam Özbey (15), Mehmet Evren (12), Vesile Say (9), Bedia Say (15), Yasin Say (17), Sami Say (10), Hüseyin Altan (14), İsmet Arvas (16), Çetin Bayram (16), Davut Soyvural (15), Mehmet Emin Acar (10), Nebat Kakuç (17), Bülent Zeyrek (16), Emin Tetik (15), Mehdi Günen (9), Halil Bebek (2), Ahmet Kaya (1), Fatma Kaçmaz (4), Hatice Acar (5), Kadriye Kakın (17), Mehmet Nezir (13), Bahri Çınar (12), Nihat Celasun (14), Fatma Kaçmaz (14), Medeni Tunç (14), Süleyman Ayal (14), Bişeng Anık (16), Mehmet Ekinci (7), Şeyhmus Aktürk (16), Yasin Çetin (16), Hasan Ayar (11), Cazım Kortak (17), Metin Kıratlı (10), Yusuf Bodur (1), Abdurrahman Yeşilmen (12), Hamza Bulut (8), Bişar Bilen (10), Hanım Tunç (12), Sıraç Nergis (17), Selim Ata (17), Sait Sağlam (17), Mehmet Naif Çevik (9), Mahmut Güreş (12), Emir Eyvani (7), Gülbahar Tunç (8), Behçet Tunç (17), Abdurrahman Gök (14), Şükrü Gök (10), Sultan Gök (12), Emrullah Gök (4), Haşim Gök (3), Yeni doğmuş bir bebek, Medine Kartal (18), Yılmaz Tatar (12), Abdülcelil Toy (14), Sadık Turlu (15), Gülistan Evin (6), Rehan Evin (8), Abdurrahman Akbalık (17), Kadir Balık (13), Nurcan Özatak (2), Zuhal Avcı (9), Çiğdem Esmer (10), Hüseyin Bayılmaz (10), Mehmet Erbek (12), Zeliha Nasanlı (10), Murat Dağkeser (10), Orhan Dağkeser (4), İbrahim Artunç (7), Remziye Artunç (10), Güler Sökmen (3), Veysi Sökmen (6), Sema Sökmen (9), Gülüm Güngen (6), Medine Güngen (14), Fuat Keskin (14), Mesut Dündar (15), Cumali Çetrez (9), Şefika Çetrez (7), Ahmet Alan (10), Hüseyin Esrai (16), Aziz Bal (17), Zeyni Dağ (17), Devrim Eleftoz (1), Şurzan Demirkapı (16), Milet Samur (14), Gülsüme Samur (4), Reber Samur (1), Şivan Çığırga (3), Nadire Çığırga (10), Sinem Çığırga (13),Fatma Çığırga (9), Bahar Çığırga (7), Coşkun Benzer (12) ve Melek Bora (10).