Derya Ceylan 

 

HABER MERKEZİ - Lübnan'da çocuk haklarıyla ilgili birçok ihlal yaşanırken, bunlardan bazıları cinsel suçlar, çocuk yaşta evlendirilme ve çalıştırılmadır. Bu ihlaller karşısında gelişen protestolar sayesinde yasal düzenleme hazırlığına giren Lübnan parlamentosu ise düzenlemeyi hayata geçirme noktasında henüz kalıcı çözümler bulabilmiş değil. 

 

Ortadoğu, uzun yıllardır siyasi sorunlar, ekonomik krizler ve devam eden savaşların etkisi altında kalmış bir bölge olarak dikkat çekiyor. Bu durum, bölgedeki en savunmasız gruplardan biri olan çocukların yaşam koşullarını doğrudan etkiliyor. Lübnan, Suriye'den gelen mülteci akını ve kendi içindeki ekonomik çöküşle mücadele ederken, çocuk hakları ihlallerinin arttığı bir ülke olarak öne çıkıyor. 

 

Dosyamızın son bölümünde, Lübnan'da çocuğa yönelik suçlar ve bu kapsamda ülkedeki son gelişmelere dikkat çekiyoruz. 

 

Lübnan, ekonomik kriz ve Suriyeli mültecilerin akınıyla birlikte çocuk hakları konusunda ciddi sorunlarla karşı karşıya kalan bir ülke haline geldi. UNICEF ve diğer yardım kuruluşlarının raporlarına göre, çocuk yaşta çalıştırılma, evlendirilme ve cinsel suçlar gibi konularda endişe verici seviyelere ulaşıldı. 

 

Mülteci çocuklar

 

Lübnan'daki yaklaşık 1,5 milyon Suriyeli mülteci, özellikle kimlik ve pasaportsuz olarak kamplarda yaşayan çocuklar, temel insan haklarından yoksun bir şekilde hayatlarını sürdürüyor. Okul eksikliği, yetersiz beslenme ve sağlık sorunları gibi meseleler, bu çocukların karşılaştığı temel sorunlardan sadece birkaçı. Lübnan, dünya genelinde nüfusa oranla en çok Suriyeli mülteci barındıran ülkeler arasında yer alıyor.

 

Çocuğa yönelik suçlar artıyor

 

Cinsel suçlar ve çocuk yaşta evlendirilme, Lübnan'daki çocuklara yönelik en belirgin suçlar arasında. Ünlü bir dava örneği olarak, Fransız yetkililer tarafından cinsel saldırı suçlamasıyla hakkında dava açılan Lübnanlı Rahip Mansur Labaki'nin durumu da var. Bu dava, Lübnan hükümetinin rahibin dini ve siyasi bağlantıları nedeniyle sessiz kalmayı tercih ettiği ve Fransa'nın müdahalesine izin vermediği bir örnektir. Mansur Labaki'nin cinsel saldırıda bulunduklarının sayısı Fransa'da 50, Lübnan'da ise bu sayının iki katı olduğu tahmin ediliyor.

 

Suriyeli çocuklara yönelik saldırılar 

 

Bunun yanı sıra Suriyeli mülteci çocuklara yönelik saldırılar da ciddi bir sorun. Örneğin Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK), Lübnan'da bir Suriyeli mülteci çocuğa yapılan saldırı hakkında duyduğu üzüntüyü ve şoku dile getirmiş, olayın yasal çerçevede soruşturulması ve faillerden hesap sorulması çağrısında bulundu. Bu tür vakalar, Lübnan'da çocuk haklarının korunmasında yaşanan ciddi zorlukları ve mülteci çocukların karşılaştığı riskleri gösteriyor. Ülkedeki hak savunucuları, bu yaşananların sadece yerel hükümetlerin değil, uluslararası toplumun da müdahalesini ve desteğini gerektiren ciddi insan hakları ihlalleri olduğunu kaydediyor. 

 

Çocuk yaşta evlilik 

 

Lübnan'da çocuğa yönelik suçlardan biri de çocuk yaşta evlilik. Özellikle kırsal bölgelerde ve Suriyeli mülteciler arasında ciddi bir sorun olmaya devam ediyor. Suriye'de iç savaştan sonra Lübnan'a akın eden 1 milyondan fazla mülteciyle birlikte, çocuk yaşta evlilik sorunu daha da derinleşmiştir. Bazı bölgelerde 15-16 yaşlarında evlilik normal kabul edilirken, bu durum kız çocukların ilköğretim dışında eğitimlerine de devam etmelerini engelliyor. Her ne kadar Suriye ve Lübnan'da çocuk yaşta evliliği yasaklayan kanunlar bulunsa da, bu yasalar genellikle şikâyet üzerine işlem görüyor ve toplumun genel kabulleri ile her din ve mezhebin kendi mahkemeleri üzerinden yürütülen evlilik işlemleri, sorunun çözümünü zorlaştırıyor.

 

Sorunlar her alanda var 

 

Lübnan'da kadınlar ve çocuklar, eğitim haklarının ellerinden alınması, çocuk yaşta evliliğe zorlanma, çalışma imkânlarının engellenmesi veya meslek seçimlerine müdahale edilmesi, aile içi şiddet, iş yerlerinde taciz ve erkeklerden daha az ücret alma gibi çeşitli sorunlarla karşı karşıya bulunuyor. Bu sorunlarla mücadele etmek için birçok sivil toplum kuruluşu, aktif olarak çalışmalar yürütüyor.

 

Öte yandan çocuk yaşta evliliklere karşı olan birçok Lübnanlı, bu durumu protesto etmek için sokaklara döküldü ve Lübnan hükümetinden, 18 yaşın altındaki evlilikleri yasaklayacak bir yasa çıkarmasını talep etti. Bu protestolar, Lübnan parlamentosunda, 18 yaşın resmi evlenme yaşı olarak kabul edilmesini talep eden bir yasanın onaylanmasını beklerken başladı.

 

Çocuk yaşta çalıştırılma

 

Çocuk yaşta çalıştırılma, Lübnan'da ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor. Ekonomik krizin derinleşmesi ve mülteci krizi ile birlikte, bu durum daha da kötüleşiyor. Ülkede yaşanan ekonomik zorluklar nedeniyle halk, kötüleşen yaşam koşullarını ve yerel para biriminin dolar karşısında değer kaybını protesto ediyor. Bu durum, ailelerin geçimini sağlamak için çocuklarını iş gücüne katmak zorunda kaldığı zorlu bir ortam yaratıyor. 

 

Çalışmalar yerini bulmuyor 

 

Ülkede bu çocuklar ve aileleri için uluslararası yardım ve destek çağrıları önemini korurken, BM ve bağlı örgütlerin çalışmaları da tam olarak yerini bulmuyor.  Ancak uluslararası örgütler, bu konuda özellikle eğitim, sağlık hizmetleri ve temel yaşam ihtiyaçlarına erişim, çocukların ve gençlerin daha iyi bir geleceğe sahip olabilmesinin kritik bir önem taşıdığının altını çiziyor. 

 

Bitti.