Şehriban Aslan - Sema Çağlak

 

DİYARBAKIR - Kapanma kararına ilişkin konuşan kadın esnaflar, onlarca esnafın iflas etiğini ve kepenk kapattığını dile getirerek, “Destek vereceklerine dair bir şey yok. Biz kiraları ve ev ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağız?” diye sordu.

 

26 Nisan’da hükümet tarafından yapılan kabine toplantısının ardından pandemi önlemleri kapsamında 29 Nisan ve 17 Mayıs tarihleri arasında tam kapanma kararı alındı. Kararda bir kısım iş kolları ve iş yerlerinin 18 gün boyunca açılmayacağı duyuruldu. Kararın açıklanmasıyla birlikte esnaf başta olmak üzere yurttaşlar devletin herhangi bir alternatif sunmamasına karşılık, “Kapanma süreci boyunca geçimimizi nasıl sağlayacağız” sorusunu sormaya başladı. Esnaflar kendilerine herhangi bir destek verilmeden kapanma sürecinin getirilmesine ilişkin, “Zaten ilk kapanma döneminde hepimiz battık, toparlanamadan yine batıyoruz” diyerek tepki gösterdi.

 

‘Kiramı ödeyemiyorum’

 

Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde terzilik yapan Sabriye Özçelik, salgının başlangıcından bu yana iş yapamadıkları belirtti. Salgından kaynaklı bir yıldır kirasını ödeyemediğini söyleyen Sabriye, kapanma süreciyle birlikte ödemelerinin katlandığının altını çizdi. Sabriye, “Ev ve dükkan kiradır. İlk yasakta ailemle kalkıp köye gittik. Döndüğümde dükkanımı açtığımda 18 bin TL’lik kumaşımın çöpe gittiğini gördüm çünkü su basmıştı ve kumaşlarım çürümüştü. Oda yetmedi iki kere üst üste korona kaptım ve neredeyse bir buçuk aya kadar çalışmadım. Toplamda dört aya yakın çalışmadım. Verilen bir destek de yok. Bu süreçte neler yaşadığımı bir ben bir de ailem biliyor” dedi.

 

‘Devletin hiçbir desteğini göremedik’

 

Kapanma süreçlerinde devletin esnafa ve yurttaşa herhangi bir destekte bulunmadığını ifade eden Sabriye, “Esnaf bu kiraları, kendi ve çocuklarının ihtiyaçlarını nasıl karşılayacak? Devletin bu süreçte desteğini hiçbir şekilde görmedik. Mesela koronadan kaynaklı bankalar kredi desteği sağlıyordu. 5 bin TL için kredi başvurusunda bulundum ama bana oda çıkmadı. İlk kapanma sürecini bu kadar kötü atlatmışken bir de ikinci kapanma süreci başladı. Şimdi soruyorum esnaflar olarak ne yapalım, nasıl geçinelim, bir çözüm getirilmeden kapanma sürecine girmek ne kadar doğru” diye sordu.

 

‘Kapanma var destek yok’

 

Terzi olan Celile Güler de pandemiden önce dükkana gelip elbise diktirenlerin olduğunu fakat pandemiden sonra sadece küçük tamirat işleri için gelindiğini kaydetti. Çoğu yurttaşın tamir için bile olsa terziye gitmediğini söyleyen Celile, “Dükkanın kirasını çıkaramıyorduk zaten ama şimdi hiç çıkaramıyoruz. Elektrik ve su faturasını ödeyemiyoruz. Geçen yıl kapanmada bin TL’lik yardım yapıldı ama o bin TL ile esnaf ne yapacak? Dükkanın kirası bin TL’den daha fazla oluyor. Soruyorum şimdi bin TL ile kira mı, elektrik mi, su mu veya doğalgaz parası mı ödeyeceğiz? Evet, bir kapanma var ama esnaflara hiç destek verilmiyor. Aslında şu an zorluğu çeken sadece biz esnaflar değiliz halkın hepsi bu zorluğu çekiyor” sözleri ile tepkisini dile getirdi.   

 

‘Nasıl geçineceğiz bilmiyoruz’

 

Esnafların yıllardır büyük sorunlar ve ekonomik kriz yaşadığını ifade eden Celile, pandemiyle birlikte bu sorunların kat be kat arttığını vurguladı. Celile, “Kapanma süreci boyunca nasıl geçineceğiz? Var olan ihtiyaçlarımızı nasıl karşılayacağımızı biz de bilmiyoruz” diye ekledi.