Sema Çağlak - Derya Ren

 

DİYARBAKIR - Ekonomik krizin gölgesinde Ramazan’ı karşılayan Diyarbakırlılar, eve eli boş dönüyor. Mikrofon uzattığımız kadınlar “Artık yeter! Canımızdan bezdik” diye tepki göstererek adım atmanın dahi parayla olduğunu dile getirdi. 

 

Ekonomik krizin etkisiyle gıda ürünlerine gelen zamlar nedeniyle yurttaşlar açlık ve yoksullukla karşı karşıya. Elektrik ve doğalgaza gelen zamların yanı sıra yağ, un, ekmek gibi temel tüketim maddelerine gelen astronomik zamlardan dolayı asgari ücret ile geçinen bir aile, söz konusu ürünleri alırken dahi zorlanıyor. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi'nin (DİSK-AR) araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Şubat 2022 için 4 bin 330 TL. Bu harcama tutarı yalnızca gıda için yapılması gereken minimum tutarı ifade ediyor. Ramazan’ı, ekonomik krizin gölgesinde karşılayan Diyarbakırlılar ise markete gitmeye çekindiklerini söyleyerek sokakta durumun çok daha kötü olduğunu gösteriyor. 

Ekonomik krizin çarşıda, pazarda ve evde yurttaşa nasıl yansıdığına dair Diyarbakırlı kadınlara mikrofon uzattık. 

 

Ramazan geldi ancak alışveriş sepetleri boş 

 

Doğalgaz faturasının 700 TL’den fazla geldiğini söyleyen emekli Ayten Kurt, her ay faturasının giderek kabardığını dile getirdi.Bu duruma bir çözüm getirilmesi gerektiğinin altını çizen Ayten, “Artık yeter! Canımızdan bezdik. İnsanız, yaşayamıyoruz. Bir emekli ne yapabilir, ben kiracıyım, 240 TL aidat ödüyorum. Önceki aylarda bin 400 TL kiraya veriyordum. Kiram 2 bin TL’ye çıkarıldı. Şuan çok kötü bir durumdayım. Şeker ve yağ alamıyoruz.İşsizlik almış başını gitmiş. Bu durumda olan sadece ben değilim. Tüm Türkiye perişan. 40 TL’ye kıyma alıyorum, birkaç parçaya bölüyorum. Ramazan geldi, ancak bir alışveriş yapamadık. Bankaya borcum var, boğazımıza kadar borca girmişiz.  Markette her şeyin fiyatı günlük değişiyor. Bu daha ne kadar böyle gidecek?” sözleriyle tepki gösterdi.

 

‘Bir litre süt 10 TL’

 

Ramazan alışverişine çıktığını belirten ev emekçisi Nupelda Ada, gıda ürünlerine gelen zamlardan dolayıeve eli boş döndüğünü belirtti. Nupelda,“Eskiden tezgahlarda pişmaniyeye 2 TL verirdik. Ancak şimdi 25 TL'ye aldım. Ben kaç yıldır doğru düzgün alışveriş yapamadım. Bu Ramazan annemin gönlü şenlensin diye gittim 50 TL’ye hurma aldım. Birkaç tane tek geldi. Benim bağırsak problemlerim var protein almam gerekiyor. Bunun için gidip süt alıyorum ancak bir litresi 10-11 TL. Çavdar ekmeği alacaktım, sağlıklı besleneyim diye ancak ekmek 20 TL. Türkiye tarım ülkesi olmasına rağmen biz ekmeği bu kadar pahalıya alıyoruz” ifadelerini kullandı.

 

Tarım alanlarının ranta açıldığını kaydeden Nupelda, “Geriye kalan tarım alanları ise destek verilmediği için ekilmiyor.Öte yandan gübre, benzin fiyatlarının fazla olması çiftçilerin sorunlarını her geçen gün daha da büyütüyor. Biz villalarımız olsun istemiyoruz, ama bunun yanında da kimseye de muhtaç olmak istemiyoruz. Ekonomik krize karşı herkesin birleşmesi gerekiyor. Eğer yanlış giden bir şey varsa, çözülmelidir. Eğer herkesin yanlış bulduğu bir şey varsa üzerine oturup konuşulmalıdır” diye ekledi.

 

‘Adım atmak, oturmak parayla’

 

Öğrenci olduğunu söyleyen Fatma İlver ise, “Her şey çok pahalı. Geçinemiyoruz. Adım atıyoruz, oturuyoruz her şey parayla. Ekonomik krizden en çok yine kadınlar etkileniyor. Ekonomiden krizden dolayı gençliğimi yaşayamadım. Resmen 40 yıl yaşlandım. Ekonominin düzelmesi en çok biz öğrencilerin yararına olacaktır” diye konuştu.

 

‘Markete gitmeye korkuyoruz’

 

Asgari ücretten daha az bir ücretle evin geçimini sağladığını aktaran öğrenci ve işçi olan Elif Yılmaz ise “Her şeye zam geldi. Üniversiteye hazırlanıyorum ama geçim derdinden kaynaklı derslerime yoğunlaşamıyorum. Ramazan alışverişini yapmadık, markete gitmeye korkuyoruz. İnsanlar markete gittiklerinde ihtiyaç listesinden çok fiyatlara bakıyorlar. Savaşı bahane ederek fiyatları attırıyorlar” sözlerine yer verdi.

 

‘Peynir ekmek alamıyorum’

 

Ev emekçisi Emine Abdu ise, geçimin çok zor olduğunu söyleyerek, Ramazan için alışveriş yapamadığını vurguladı. Eşinin aldığı 600 TL’lik engelli maaşı ile geçimini sağladığını ifade eden Emine, “Her şey çok pahalı. Birkaç ay önce 40 TL’ye aldığımız sıvı yağ, şu an 150 TL olmuş. Evde iki hastam var ve yatalaklar ama onların bakımını yapamıyorum. Peynir ekmek yemek istesek onu dahi alamıyoruz. Fiyatı çok fazla” dedi.