HABER MERKEZİ - Taksim'de 1 Mayıs 1977'de yaşamını yitiren kadınlar, anılarıyla bugün de mücadeleye devam eden kadınların yüreklerinde yaşıyor. Onların kısa anıları, uzun bir mücadelenin simgeleri olarak hafızalarda yer ediniyor.

 

1 Mayıs 1977, İstanbul Taksim Meydanı'nda, 500 bin kişinin katıldığı miting, korkunç bir katliama sahne oldu. O gün, Jale'den Hacer'e kadar pek çok genç kadın yaşamını yitirdi. 'Kanlı 1 Mayıs' olarak tarihe geçen bu olay, 47 yıl sonra dahi unutulmuş değil. Ancak, zaman içinde bu kadınların isimleri, anıları ve verdikleri mücadele silinmeye yüz tutmuşken, onların hikayeleri, mücadeleci kadınların yüreklerinde yaşamaya devam ediyor. Katledilenler arasında yer alan 9 kadın, o günün şiddet dolu saatlerinde Kazancı Yokuşu'nda yaşamını yitirdi. Şimdi, geçmişten günümüze uzanan bir hatırlama çabası içinde, yakınları ve tanıdıkları, bu kadınların anılarını canlı tutmak için mücadele ediyor.

 

‘Kanlı 1 Mayıs’ olarak tarihe geçti

 

Katliamın yaşandığı gün, 28 kişi ezilme veya boğulma, 5 kişi vurularak ve 1 kişi de panzer altında kalarak yaşamını yitirdi. Ayrıca yaklaşık 130 kişi yaralandı. Hayatını kaybedenlerin çoğu, Kazancı Yokuşu'nun başında park edilmiş bir kamyon nedeniyle sıkışıp kaldı. 'Kanlı 1 Mayıs' olarak tarihe kazınan bu acı dolu gün, Kazancı Yokuşu'nda dokuz kadının yaşamını yitirmesine de tanıklık etti. 1977'nin 1 Mayıs'ı, tarih sayfalarında unutulmamış olsa da, o gün kaybedilen kadınların hikâyeleri ve anıları zamanla gölgede kaldı.

 

Katledilen kadınların isimleri DİSK arşivlerinde

 

DİSK’in arşivlerinde de yer alan Diran Nergis, İpek Sarman, Hatice Altun, Jale Yeşilnil, Kıymet Duman, Leyla Altıparmak, Meral Özkol, Nazan Ünaldı ve Sibel Açıkalın, hem devlet katliamında hem de bellek katliamında unutulmaya yüz tutmuş isimler arasında yer alıyor.

 

Adına anıt mezar yapıldı: Hacer İpek Sarman

 

Örgülü saçları ve direnişçi ruhuyla tanınan Hacer İpek Sarman, Çanakkale'nin Bozcaada ilçesinden Kıymet Duman ile aynı kaderi paylaştı. Hacer, Veteriner Fakültesi öğrencisiyken, aynı zamanda Militan Gençlik-Halkın Yolu Dergisi'ni takip eden bir aktivistti. Yıllar sonra dostları, her yıl onun Bozcaada'daki anıt mezarını ziyaret ederek anısını yaşatmaya devam ediyor.

 

Sibel’in hikayesi mücadeleci kadınların hafızalarında

 

Engellere rağmen Taksim'e gitmek için evden ayrılan Sibel, İstanbul Üniversitesi Matematik Bölümü öğrencisiydi. O gün, 18 yaşında genç bir kadın olarak, yaşanan izdiham sonucu hayatını kaybetti. Arkadaşları ve tanıdıkları tarafından 'çok başarılı bir kadın ve güçlü bir devrimci' olarak anılan Sibel'in hikayesi, mücadeleci kadınların hafızalarında önemli bir yer tutuyor.

 

Jale’nin adı ‘liseli devrimci’ olarak anılıyor

 

Jale Yeşilnil, liseli kadınların mücadelesinin önemli simgelerinden biridir. 1960 doğumlu Jale, henüz 17 yaşındayken hayatını kaybeder. O dönemde Aryamehr Lisesi olarak bilinen, bugünkü adıyla 50. Yıl Tahran Lisesi'nde 3. sınıf öğrencisi olan Jale'nin adı, arkadaşları tarafından 2 Mayıs'ta okulun adının Jale Yeşilnil Lisesi olarak değiştirilmesiyle onurlandırılır. Bugün bile Jale'nin adı, liseli devrimci kadınların mücadelesinde yaşamaya devam ediyor.

 

Her yıl 1 Mayıs'ta, Taksim Meydanı'na doğru yürüyen, barikatları aşan ve sokaklarda direnen kadınların arasında, katledilen kadınların ruhları dolaşıyor ve mücadelelerini sürdürüyor. Katliamın, Türkiye'nin siyasi ve toplumsal yapısında derin izler bıraktığı, döneme ait fotoğraflar ve tanıkların anlatımları ile katledilen kadınlar bugün de anılıyor ve gelecek nesillere de aktarılmayı bekliyor.