Zelal Tunç

 

WAN - Bayramı ekonomik kriz gölgesinde karşılayan yurttaşlar temel yaşam malzemelerini dahi alamıyor. Mikrofon uzattığımız kimi Wanlılar bayramdan bayrama et alabildiğini söylerken, kimisi ise en son hangi yıl “kurbanlık” aldığını hatırlamıyor. 

 

Yaklaşan Kurban Bayramı’nı ekonomik krizin gölgesinde karşılayan yurttaşlar çarşı ve Pazar alışverişini başlar başlamak bitirmek zorunda kalıyor ya da eve eli boş dönüyor. Kurbanlık küçükbaş hayvanların fiyatı, 10 bin ila 20 bin arasında değişirken, büyükbaş hayvanlarda ise yüz binden başlayan fiyatlar, 320 bine kadar yükseliyor. Derinleşen kriz nedeniyle temel yaşamsal ihtiyaçlarını dahi karşılayamayacak duruma gelen yurttaşlar, en uygun fiyat için tezgâhlar arasında telaşla, mekik dokuyor. Gün boyu tezgâhlar arasındaki mesaisi süren yurttaşların kimisi, beş bayramdır kurbanlık alamadığını kimisi ise et dağıtan hanelerin giderek azaldığını söylüyor. 

 

Kurban Bayramı alışverişine çıkan kadınlara, krizin kendilerini nasıl etkilediğine dair mikrofon uzattık. 

 

‘Kurbanlık alsam, neyle geçineceğim’

 

300 TL ile Pazar alışverişine çıktığını söyleyen Nuray Sahan, en ucuz meyve ve sebzeyi bulmak için tezgah tezgah dolaştığını aktardı. Sebzeleri sayı ile alabildiğine işaret eden Nuray, “Durum böyleyken bayramda kurbanlık alamıyoruz. Eşim emekli, 10 bin alıyor. Emekli maaşıyla dört kişilik aileye bakıyor. Her şeye zam geliyor. Eşimin aldığı emekli maaşı kurbanlığa versek, ay boyu ne yiyip içeceğiz” dedi. 

 

‘Bayramdan bayrama et alabiliyorum’

 

Bayramdan bayrama et yiyebildiğini söyleyen Şadiye Ertunç da tezgâhları dolaştığını ve iki kilodan fazla bir şey alamadığını söyledi. Çocukların yeterli beslenemediğini dile getiren Şadiye, “Haftalık Pazar alışverişi için ablamın oturduğu yere geliyorum, çünkü burası daha ucuz. Engelli çocuğum var, tek gelirim engelli çocuğum için verilen 3 bin liraya yakın maaş. Bayramdan bayrama kırmızı et alabiliyorum. Kurbanlık fiyatları 15 bini buluyor bu şartlarda kurbanlık alamam” ifadelerini kullandı. 

 

‘Hayvancılık bitti, bir gram ete muhtaç olduk’

 

Devletin 1990’lı yıllardaki göçerme politikalarını nedeniyle hayvancılığın bitme noktasına geldiğine işaret eden Şadiye, “Köylerimizde yaşıyorken, hepimizin koyunları vardı. Koyunlarımızı satıyorduk, şuan bir gram ete muhtaç hale geldik. Bu durumun sorumlusu AKP iktidarıdır” ifadelerini kullandı.

 

‘Köyümüz, koyunlarımız vardı göç ettirildik’

 

Her şeyin çok pahalı olduğunu söyleyen Kurdistan Adıyaman isimli yurttaş da şöyle konuştu: “Bir kilo etin fiyatı bin liraya yaklaştı. Günlük sekiz saat çalıştığında yevmiye olarak sana 300 TL veriyorlar. Şimdi bu parayla nasıl kurbanlık alınabilir ki? Pahalılığın tek sebebi Erdoğan’ın politikalarıdır. Kendileri saraylarda yaşıyor, yedikleri önlerinde yemedikleri arkalarında. Pahalılık ise yalnızca fakiri vuruyor. Eskiden köyümüz vardı, koyunlarımız vardı; göç ettirildik, elimizde ne varsa sattık. Şimdi karın tokluğuna çalışıyoruz. Terzilik yapıyorum. 8 nüfusluk bir aileyiz, geçinemiyoruz.”

 

‘Zengin daha zengin fakir daha fakir oldu’

 

Yatalak bir hastaya baktığını söyleyen Cevahir Demir , ise “Başkale’nin Xokan köyünde yaşıyorduk. İşsizlikten kaynaklı çocuklarımız şehre yerleşmek zorunda kaldı. Tek geçim kaynağım aylığım. Bu bayramı da et yemeden geçireceğiz. Bir horoz dahi kesemiyoruz. Zengin daha çok zengin oldu, fakir daha fakirleşti” ifadelerini kullandı.

 

‘Kurbanlık aldığım bayramı hatırlamıyorum’

 

Eşinin çalışamadığını söyleyen Maşallah Urgan, “Kaynanam yatalak. Eşim çalışmıyor.8 kişilik bir aileyiz, hiçbir gelirimiz yok. En son hangi bayramda kurbanlık alabildiğimi hatırlamıyorum” şeklinde konuştu.