HABER MERKEZİ - Marie Le Jars de Gourney, Fransa'da edebiyat eleştirisine katkıda bulunan, kadın-erkek eşitliğini savunan ilk kadınlardan biri olarak tanınıyor. 

 

Marie Le Jars de Gourney, 6 Ekim 1565’te Paris'te varlıklı bir ailenin kızı olarak dünyaya gelir. Babasının 1577 yılında ani ölümünün ardından Gournay-sur-Aronde’e taşınan Marie, burada beşeri bilimler okur ve kendi kendine Latince öğrenir. Çalışmaları onu Michel de Montaigne eserlerini keşfetmeye yöneltir. Onunla 1588 yılında şans eseri Paris'te tanışan Marie, Montaigne’in "manevi kızı" olur. İlk kitabı “Le Promenoir de Monsieur de Montaigne”i 1594 yılında yayınlayan Marie’nin, Montaigne’in yakın arkadaşı, editörü ve yorumcusu olarak beraber çalışmalar yürütmesi, düşünsel dünyasında ve yaşamının akışında önemli bir etkisi olur.

 

Montaigne ile çalışma arkadaşı olur

 

Montaigne’in ölümünden sonra eşi Françoise de la Chassaigne, Marie’ye yayınlanmamış denemelerin bir kopyasını verir ve o da gereken düzenlemeleri yaparak yayınlar. Düşüncelerini özgürce dile getirme olanağını Montaigne ile yaptığı çalışmalar sırasında bulan Marie, dilin önemi üzerine bir dizi yazılar yazar.

 

Cinsiyetçi saldırılarla hedef alınır

 

Yazarak geçimini sağlamakta kararlı olan Marie, bir süre sonra Paris'e yerleşir. 1608 yılında Bienvenue à Monseigneur le Duc d'Anjou'da çocukların eğitimi üzerine bir tartışma yayınlayan Marie, bu çalışmayla Paris entelektüelleri arasında daha geniş bir ilgi görür. 1610 yılında Adieu de l'ame du Roy de France et de Navarre gazetesinde çıkan bir yazı gerekçe gösterilerek hedef haline gelen Marie, hakkında basılan broşürlerde cinsiyetçi saldırılara uğrar. 

 

Kadın-erkek eşitliği savunuculuğu

 

Kadınların eğitim hakkını savunan Marie, 1622 yılında yayınlanan Égalité des Hommes et des Femmes (Erkek ve Kadınların Eşitliği) ve 1626 yılında yayınlanan Grief des Dames (Kadınların Şikâyeti) adlı iki incelemesinde bu konudaki görüşlerine yer verir. “Erkeklerin erdemi ile kadınların erdemi aynı şeydir, çünkü Tanrı onlara aynı yaratılışı ve aynı şerefi verdi” diyen Marie, “Erkek ve Kadın Eşitliği” eserinde, kadınların öğrenme yeteneğini göstermek için geçmişin büyük kadınlarının profillerini ortaya çıkarır. 

 

Kadınların hakkının tanınmamasını eleştirir

 

Marie, erkeklerle aynı fırsatlar, ayrıcalıklar ve eğitim hakkı tanındığında, kadınların başarılarının erkeklerin başarılarına eşit olabileceğini savunurken, kadınların mülk sahibi olma, özgürlüklerini kullanma ve devlet dairelerine erişim” haklarının engellenmesini ise eleştirir.

 

1641 yılında Les Advis, ou les Presens de la Demoiselle de Gournay adlı kendi eserlerinden oluşan bir koleksiyon yayınlar Marie. Ve Fransız Akademisi'nin kurulmasına yardım eder.

 

Marie, 13 Temmuz 1645’te yaşamını yitirir ve Paris'teki Saint-Eustache Kilisesi'nde toprağa verilir.

 

Marie, Fransa'da edebiyat eleştirisine katkıda bulunan ilk kadın ve kadın-erkek eşitliğini savunan ilk kadınlardan biri olarak biliniyor. Marie’nin toplanan son çalışmalarının yaklaşık bin sayfaya ulaştığı belirtiliyor.