HABER MERKEZİ - Kölelik karşıtı ve kadın hakları mücadelesi ile tanınan Lucretia Coffin Mott, iki alandaki çalışmalarıyla tanınır. Lucretia’nın kadınların oy hakkı için gerçekleştirdiği ilk toplantı, ABD’deki birinci dalga feminizmin katalizörü olarak da kabul ediliyor.

 

Lucretia Coffin Mott, 3 Ocak 1793’te yılında Amerika’nın Massachusetts eyaletine bağlı Nantucket kentinde dünyaya gelir. Eğitim sürecindeki başarısı ile kısa zamanda öğretmen olan Lucretia’nın, erkek eğitmenlerin aldığı maaşın yarısını aldığı bir Quaker okulunda öğretmenlik deneyimi onu feminizme götürür.

 

Kölelik karşıtı fikirlerini paylaşır

 

Lucretia, 1811 yılında okulda tanıştığı ve öğretmen olarak görev yapan James Mott ile evlenir. İlk çocuğu 5 yaşındayken hayatını kaybeden Lucretia, dine daha fazla yönelmesiyle 1818 yılında kilisede çalışmaya başlar. Bu süreçte Lucretia, ilk olarak kölelik karşıtı gruplarla bir araya gelir. Lucretia ve arkadaşları kölelerin sömürülen emekleriyle üretildiği için pamuklu kumaş, şeker gibi ürünleri boykot eder, kullanmaz. Bu dönemde hitabet yeteneğini geliştiren Lucretia, kendini siyasi hayatın içinde bulur.

 

Lucretia 1821 yılında, tanınan bir Quaker bakanı olur. Bu süre zarfında “Halk Dostu” olarak daha aktif bir rol üstlenen Lucretia, 1827 yılında Philadelphia’daki evinden kalkar ve bütün ülkeyi dolaşmaya başlar, vaazlar verir ve kölelik karşıtı fikirlerini paylaşır. 

 

Mücadelesi içerisinde de cinsiyetçilikle mücadele eder

 

Lucretia, köleliğe karşı mücadelesini sürdürürken cinsiyet ayrımcılığını da derin bir şekilde gözlemler. Kadın olduğu için, her kölelik karşıtı derneğe giremeyen Lucretia, bunun üzerine kadınların siyasi ve toplumsal hakları üzerine de çalışmaya başlar. Kısa bir süre sonra hem Lucretia hem de James, 1840 yılında, Londra’da düzenlenen Dünya Kölelik Karşıtları Konvansiyonu’na ABD delegesi olarak seçilir. Ancak Londra’da da Lucretia’ya “kadın” kimliği üzerinden tepki gösterilir. Toplantının ilk gününde erkek delegeler kölelik karşıtı kadınların oturumlara aktif katılımına izin verilmemesi yönünde oy kullanır. Bunun sonucunda ise Lucretia ve diğer kadın aktivistlere, salonun arka tarafında tartışmaları “sessizce izlemesi” dayatılır. Ancak sesini duyurmakta kararlı olan Lucretia, bir takip toplantısında bir dinleyiciye hitap etmeyi başarır ve ücretsiz ürün (köle emeği olmadan üretilen mallar) konusunu konuşur. Lucretia’nın konuşması kısa olsa da unutulmaz olur.

 

Kadın hakları mücadelesi

 

Tartışmalı kongrenin en önemli konularından biri de Lucretia’nın mücadele arkadaşı Elizabeth Cady Stanton ile görüşmesiydi. İkili, maruz kaldıkları cinsiyetçi uygulamaların yanı sıra, diğer kadınların karşı karşıya oldukları haksızlıklara yoğunlaşır. 

 

1840'lı yıllarda, bazı eyaletlerin kadınların mali ve mülkiyet haklarını genişleten yasalar çıkarmasıyla kadın hakları konusu daha fazla ilgi görmeye başlar.  Ancak, 1848 yılına kadar meseleye gerekli özenin gösterilmesi mümkün olmaz. 9 Temmuz 1848’de Lucretia, kız kardeşi Martha Coffin Wright, Jane Hunt, Mary Ann McClintock ve Elizabeth Cady Stanton, Hunt'ın New York, Waterloo'daki evinde bir ziyaret için toplanır. İşte bu toplantıdan sonra kongre fikri olgunlaşır.

 

İlk örgütlü çalışma

 

Lucretia ve Elizabeth, 1848 yılına kadar sıkı bir çalışma gerçekleştirir. 1848 yılında uzun çabalar ve yoğun emekler sonucunda New York, Seneca Falls'daki Wesleyan Chapel’de bir kadın hakları toplantısı düzenlenir. Seneca Falls’taki bu toplantı, dünya üzerinde kadınların oy hakkı mücadelesi için yapılan ilk örgütlü çalışma olarak tarihe geçer. Toplantıda Lucretia ve Elizabeth’in kaleme aldığı Duygular Beyannamesi okunur. Bağımsızlık Bildirgesi’ne paralel yazılan bu bildiride “Bütün kadınlar ve bütün erkekler eşit yaratılmıştır” sözleri ilgi çeker. Toplantı, bugün Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk feminizm dalgasının katalizörü olarak kabul ediliyor.

 

İkinci toplantı

 

Sadece iki hafta sonra, New York, Rochester'da ikinci bir Kadın Hakları Sözleşmesi toplantısı düzenlenir. Orada konuşurken Lucretia, erkeklerin kadınlar üzerindeki egemenliği fikrini destekleyen İncil pasajlarıyla ilgili sorularla karşılaşır. Lucretia, yazıları yorumlarken aklın kullanılması gerektiğine dikkat çekerek, her argümanı hızlı bir şekilde çürütürken, dini açıdan ne kadar bilgili olduğunu da gösterir. 

 

Lucretia 17 Aralık 1849’da, dini bilgisinden de yararlanarak cinsiyet eşitliğini savunurken, evlilikte kadınlara şiddet uygulanmasını ise kınar. Hitabet gücü ile dikkat çeken Lucretia, birkaç yıl boyunca çeşitli etkinliklere katılmaya ve konuşmaya devam eder. 

 

Öncülük rolünü yerine getirir

 

1850 yılında Kaçak Köle Yasası yürürlüğe girdiğinde, Lucretia ve James, Yeraltı Demiryolu’nun bir parçası olarak evlerini kaçak kölelere açar. 1866’da Pennsylvania Barış Derneği'nin kurulmasına yardım ederek barış çalışmalarına dahil olan Lucretia, aynı yıl Amerika Eşit Haklar Konvansiyonu’nun ilk başkanı seçilir. Lucretia, kadınların siyasi hakları ve siyahların siyasi hakları konusunda pek çok örgütlenmenin temellerini atmayı başarır. Barış ve eşitlik için mücadele ettiğini vurgulayarak “iyilik iyiliği doğurur” der. 

 

Lucretia, 11 Kasım 1880’de Pennsylvania'daki Chelton Hills'de yaşama gözlerini yumar.