HABER MERKEZİ –ÖHD'nin, 9 belediyeye kayyım atanması ve bu süreçte yaşanan hak ihlallerine dair yayımladığı rapora göre, 419 kişinin gözaltına alındı, 121 kişi tutuklandı, 189 kişi ise adli kontrolle serbest bırakıldı.

 

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), 9 belediyeye kayyım atanması ve bu süreçte yaşanan hak ihlallerine dair kapsamlı bir rapor yayımladı. Raporda, kayyım uygulamaları sonrası yaşanan gözaltılar, tutuklamalar ve hak ihlalleri detaylı bir şekilde ele alındı.

 

419 kişi gözaltına alındı, 121 kişi tutuklandı

 

Rapora göre, kayyım sürecinde toplam 419 kişi gözaltına alınırken, bunlardan 121 kişi tutuklandı, 189 kişi ise adli kontrolle serbest bırakıldı. Raporda, özellikle protestolara yönelik sert müdahaleler, işkence ve kötü muamele iddiaları öne çıktı.

 

Kayyım atamalar ve gerekçeler

 

ÖHD'nin raporuna göre, 3 Haziran 2024'te Colemêrg Belediyesi’ne kayyım atanmasıyla başlayan süreç, Esenyurt, Êlih, Xelfetî, Dêrsim, Ovacık, Miks ve Akdeniz belediyelerine yapılan kayyım atamalarıyla devam etti. İçişleri Bakanlığı, belediye başkanlarının "geçici bir tedbir olarak" görevden uzaklaştırıldığını duyurdu.

 

Raporda, 2016’dan bu yana kayyım uygulamalarının sistematik bir hale geldiği vurgulanarak, 2016 OHAL sürecinde çıkarılan 674 sayılı KHK ile belediyelere kayyım atanmasının yasal zemine oturtulduğu ifade edildi.

 

Venedik Komisyonu ve Avrupa Yerel Yönetimler Şartı Değerlendirmesi

 

Rapor, Venedik Komisyonu’nun 674 sayılı KHK'ya ilişkin hukuki değerlendirmeleri ve Avrupa Yerel Yönetimler Şartı'na dair analizlere de yer veriyor. Özellikle seçilmiş belediye başkanlarının yerine kayyım atanmasının demokratik ilkelere aykırı olduğu vurgulanıyor.

 

Belediyelerin borç durumu

 

Kayyım yönetimleri sonrası belediyelerde büyük borçlar oluştuğu belirtilen raporda,  bu borcun toplam 8 milyar 700 milyon TL olduğu ifade edildi. DEM Parti'nin Meclis'e sunduğu araştırma önergesine göre, kayyım yönetimlerinin bıraktığı toplam borç miktarı 24 milyar 727 milyon 168 bin 932 TL olarak hesaplandı.

 

Hak ihlalleri ve protestolara müdahaleler

 

Raporda, kayyım protestolarına yapılan müdahalelerde biber gazı, plastik mermi, tazyikli su, ters kelepçe, yemek ve su verilmemesi, milliyetçi şarkılar dinletilmesi gibi uygulamaların tespit edildiği belirtildi.

 

Raporda öen çıkan bazı veriler şunlar: 

 

“*Batman: 219 kişi gözaltına alındı, 37 kişi tutuklandı, 115 kişi adli kontrolle serbest bırakıldı.

 

*Halfeti: 27 kişi gözaltına alındı, 12 kişi tutuklandı.

 

*Mardin: 41 kişi gözaltına alındı, 9 kişi tutuklandı.

 

*Dersim: 29 kişi gözaltına alındı, 11 kişi tutuklandı.

*Hakkari: 26 kişi gözaltına alındı.

 

*Akdeniz: 5 belediye yöneticisi tutuklandı, protestolarda 40 kişi gözaltına alındı.

 

*İstanbul: 25 kişi gözaltına alındı, 17 kişi tutuklandı.”

 

ÖHD: Seçme ve seçilme hakkı ihlal edildi 

 

Raporda, 1 milyon 777 bin 120 seçmenin seçme hakkının ihlal edildiği belirtilerek, kayyım atamalarının halk iradesini yok saydığı ifade edildi.

 

Sonuç ve öneriler

 

ÖHD, kayyım atamalarının sonlandırılması ve halkın iradesinin esas alınması gerektiğini vurgulayarak şu önerilerde bulundu:

 

“*Kayyım atamalarına yol açan 674 sayılı KHK’nın kaldırılması.

 

*Belediye meclislerinin toplanarak yeni belediye başkanını seçmesi.

 

*Seçme ve seçilme hakkının korunması için anayasal düzenlemelerin yapılması.

 

*Kayyım atanan yerlerde protesto haklarının engellenmemesi.

 

*İşkence ve kötü muamele iddialarına ilişkin soruşturmaların açılması.

 

*Seçilmiş belediye başkanlarının görevlerine iade edilmesi.”

 

Raporun tamamına ulaşmak için: