Derya Ren

 

RIHA – QSD ile Şam geçici hükümeti arasında imzalanan mutabakattan sonra Efrînlilerin yerlerine dönmeye başladıklarını belirten Suriye-Efrîn İnsan Hakları Örgütü Eşsözcüsü Zeyneb Suleyman, “Efrîn’e dönüşler oluyor; ancak dönüşler için yeteri kadar güvenlik önlemi alınmamış. Bu konuda uluslararası örgütler önlemler almalıdır.” dedi. 

 

Türkiye ve ona bağlı paramiliter gruplar, 20 Ocak 2018’de Kuzey ve Doğu Suriye’nin Efrîn kentine yönelik saldırı başlattı. Saldırılarda 79 savaş uçağı, binlerce asker ve paramiliter grup yer aldı; yüzlerce kişi hayatını kaybederken, binlerce kişi yaralandı. Kentte bulunan tarihi eserler tahrip edildi; zeytin ağaçları başta olmak üzere birçok ağaç kesildi, yakıldı ve yerinden söküldü. Saldırılardan sonra Efrîn’in adı, kadınlara yönelik insan kaçırma, işkence, gasp, hapsetme ve cinayet gibi suçlarla anılmaya başlarken, HTŞ ve emperyal devletlerin eliyle Suriye’de 61 yıllık Baas rejimi 8 Aralık’ta yıkıldı.

 

QSD ve Şam hükümeti arasında imzalanan mutabakat

 

Baas rejiminin yıkılmasıyla birlikte Suriye’nin geleceği konusunda kaygılar giderek artarken, Suriye Demokratik Güçleri (QSD) ile kurulan Şam geçici hükümeti arasında 10 Mart’ta 8 maddelik bir mutabakat imzalandı. Mutabakatta yer alan “Yerlerinden edilmiş tüm Suriyelilerin kendi kasaba ve köylerine geri dönmelerinin sağlanması ve Suriye devleti tarafından korunmalarının sağlanması” maddesiyle birlikte, yerlerinden edilmiş halklar da bir umudun filizlenmesine neden oldu.

 

Türkiye ve ona bağlı paramiliter grupların saldırıları sonucunda yerinden edilen Efrînliler, QSD ile Şam geçici hükümeti arasında imzalanan mutabakattan sonra, kısmi de olsa kendi topraklarına dönüş yapmaya başladı.

 

Konuya dair Suriye-Efrîn İnsan Hakları Örgütü Eşsözcüsü Zeyneb Suleyman ajansımıza değerlendirmelerde bulundu.

 

‘Sorunlar devam ediyor’

 

Efrîn işgalinin 8’inci yılına girdiğini belirten Zeyneb Suleyman, 8 yıl boyunca talan, kaçırma, işkence, tecavüz gibi insan hakları ihlalleriyle Efrîn’in anıldığını söyledi. Zeyneb Suleyman, “Baas rejiminin devrilmesiyle birlikte, kendi topraklarından Şehba’ya göç etmek zorunda kalan Efrînliler, bir kez daha oradan da göç ederek Özerk Yönetim’in denetiminde bulunan yerlere yerleştiler. Baas rejiminin yıkılması her ne kadar halkta bir umut yaratmış olsa da bu umutlar boşa çıktı. Çünkü Efrîn’in işgalinden bu yana yaşanan hak ihlalleri devam etti. Kaçırma, tecavüz, talan ve işkence vakalarıyla ilgili hâlâ kurulan yeni hükümet tarafından bir araştırma yapılmış değil” dedi.

 

‘Halk hâlâ korku içerisinde yaşıyor’

 

Efrîn’de hâlâ cezaevlerinde tutulan insanların olduğunu belirten Zeyneb Suleyman, “Bütün Efrînlilerin kendi topraklarına dönmek için umutlu olduklarını görüyoruz. Özerk Yönetim ve Şam geçici hükümeti arasında imzalanan mutabakatla birlikte birçok şeyin değişeceği konuşulmuştu; ancak bu, öyle olmadı. Hâlâ halk korku içinde yaşıyor. Evet, bölgede bulunan çeteler kısmen çıkarıldı; ancak onların hâlâ varlık göstermesi halkı korkutuyor. Orada yaşayan halkların hakları savunulmalıdır” diye konuştu.

 

‘Önlemler alınmalıdır’

 

Mutabakattan sonra binlerce kişinin Efrîn’e döndüğünü belirten Zeyneb Suleyman, şu ifadeleri kullandı: “Efrîn’e dönüşler oluyor; ancak dönüşler için yeteri kadar güvenlik önlemi alınmamış. Bu konuda uluslararası örgütler önlemler almalıdır. Efrîn’e tekrardan dönmek isteyenlerin içinde korku hâlâ sürüyor. Çünkü orada hâlâ hırsızlık, talan ve tecavüz vakaları devam ediyor. Bunun için yeterli önlemlerin alınması elzemdir.”