Pelşin Çetinkaya-Gülistan Gülmüş

 

AMED - Ben û Sen’in sakinleri, mahalle kültürü içinde yaşam sürmekten keyif alırken, semtin fiziki zorlukları, çevre kirliliği ve kayyımın hiçbir hizmet vermemesinden şikâyetçi olan kadınlar, şimdi belediyenin buraya el atmasını bekliyor.

 

Kurdistan kentlerinden biri olan, Dicle Vadisi’ne hakim bir tepe üzerinde konumlanan Amed, pek çok medeniyetin izlerinin yer aldığı bir merkez özelliğini taşıyor. Aynı zamanda verimli toprağı ve toprağa hayat veren Dicle Nehri ile tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar birçok ilke ev sahipliği yapan bu coğrafya, mirasıyla kültürlere ışık tutuyor. Tarihi çok eskilere dayanan ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 verilerine göre 1 milyon 813 bin 133 nüfusa sahip bu kent, 17 ilçeye sahip.

 

En eski yerleşim yerlerindeki yapılar korumaya alınmıyor

 

Amed’in en eski yerleşim merkezinde kurulan, medeniyetlerin yerleşim alanı konumunda olan Sûr ilçesi, bu 17 ilçe arasında en dikkat çekenlerden. Adım adım tarihe tanıklık edilen ilçe ile özdeşleşen, bu nedenle Sûr’a bağlı olduğu bilinen ancak Yenişehir ilçe sınırlarında bulunan Ben û Sen semti, ismiyle olduğu kadar sosyolojik yapısıyla da ilgi odağı. Semtteki ilk yapılar 1970'li yılların sonunda inşa edilmeye başlanırken, kentin kıyısına kurulmuş en eski gecekondu bölgesi olarak biliniyor. Yoksulluk oranı bakımından ise Ben û Sen, yaşam koşullarının en zor olduğu semtlerden. Söz konusu semtin nüfusu 1990'lı yıllardaki köy yakma politikaları sonucu patladı. Plansız bir yapılaşmanın oluştuğu semtte tarihi yapılar da bulunsa da korunmuyor.

 

Özel savaş politikaları

 

Semt aynı zamanda madde kullanımı konusunda da ciddi sorunlar yaşanan yerlerden biri. Özel savaş politikalarının bir parçası olarak yaygınlaşan madde kullanımına karşı semt sakinleri çözüm bekliyor. Çok sayıda sorunla yüz yüze olan Ben û Senliler çevre kirliliğinden de çekiyor. Kayyım döneminde hizmetsiz bırakılan semtte, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM Parti) 31 Mart seçimlerinde yeniden kazandığı belediyeden beklenti yüksek.

 

Kayyım kıymetli yapıları yıkarak gereksiz harcamalar yaptı

 

2016 ve 2019 yıllarında belediyelere atanan kayyımlarla kentin düzeni büyük ölçüde bozulurken, tarihi yapılar da bu arada ya tahrip edildi ya da ranta açıldı. Bunun bir örneği de 10 Ağustos 2020’de yaşandı. Kayyım yönetimindeki Amed Büyükşehir Belediyesi 10 Ağustos 2020 tarihinde, Sûr ilçesinde bulunan ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından 2015 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınan “Surların restorasyonu ve çevresinin temizlenmesi” adı altında Ben û Sen burcu yanındaki evleri yıkarken, semtte yaklaşık 200 yapı ve binayı kamulaştırdı. Projenin bu aşamasında 72 bina, 83 bağımsız yapının yıkımı gerçekleştirildi.

 

Yurttaşı dinleyerek talepler yerine getirilecek

 

Semtteki son durumu ilk olarak kayyımdan geri alınan Yenişehir Belediyesi’ne iletirken, onların projelerini sorduk. Yurttaşların isteği dışında kendi yerlerini terk etmek zorunda bırakıldıklarını paylaşan belediye yetkilisi, tahribatların onarımı için bir an önce harekete geçeceklerini ekledi.

 

Diğer yandan Ben û Sen’de yaşayan kadınlara da yaşadıkları sorunları ve taleplerini sorduk.

 

‘Eğer buralar ilaçlanmazsa yılanlar evlerimize girecek’

 

Ben û Sen’de rahatsızlık duydukları durumun başında çevre kirliliğinin geldiğini dile getiren Halise Sökmen, yaz ayının gelmesiyle beraber şartlarının daha da zorlaştığını vurguladı. Halise, “Burada çok fazla çöp var. Bu nedenle yoğun sinek oluyor. Durum böyle ama bir hizmet de yok. Kayyımın büyük bir yıkım ve borç bıraktığını biliyoruz, ancak belediye buraları ilaçlasa çok iyi olur. Sinekler şimdiden bizi yemeye başladı. Semtin çevre temizliği yapılsa çok iyi olur. Biz iyi bir hizmet görmek için oyumuzu DEM Parti’ye verdik. Bu yıl çok fazla yılan var. Eğer buralar ilaçlanmazsa yılanlar evlerimize girecek. Semtte çöp konteyneri de yok. Sebebini ‘Yol dar, buraya getiremiyoruz’ şeklinde açıklıyorlar. Kanalizasyonlar 30 yıl önceye ait. Aynı zamanda dolu olduğu için evimize taşıyor” sözleriyle sorunlarını sıraladı.

 

'Mahalleyle ilgilenilmeli'

 

DEM Parti’ye güvendikleri için oy verdiklerini ve hizmet beklentileri olduğunu Hanım Alyu da şöyle konuştu: “Buralardan su akıyor ve evimizin önü kirleniyor. Yani onun dışında bir şeyimiz yok. Biz bunu istiyoruz, başka da bir şey istemiyoruz. Biz kanalizasyonda bir problem yaşamıyoruz ama yukarıdaki ve aşağıdaki evler sorun yaşıyor, 15 günde bir tıkanma oluyor. Çevremiz de kirleniyor, burada çöp konteyneri yok.”