Derya Ceylan

 

HABER MERKEZİ  - Yüzlerce askerin, rastgele havaya ateş açtığı, kadın ve çocukların darp edildiği Sersul mezrasında yaşananları yurttaş haberciliği sayesinde öğrenen kamuoyunun beklentisini karşılayabiliyor muyuz? Şimdi sorgulama zamanı…

 

Medyanın gücü neden bu kadar önemli? Sorunun cevabı zaten belli. Bugün birinci güç olarak kabul edilen medyanın toplum üzerindeki etkisi tartışmasız ortada. Asıl tartışılması gereken ise medyanın gücü kimde?  Güç, aynı konuda aynı algıyı yaratma amaçlı farklı sözcüklerle yapılan ancak odak noktası belli bir yere hizmet edendedir.

 

Asıl güç halktır

 

İktidarların günümüzde en fazla üzerinde durduğu ve elinde tutmaya çalıştığı medya, bugün hem TV hem de internet ortamında kamuoyunu yönlendirmede önemli oranda etkili. Kimin nasıl kullandığı ise bambaşka bir konu. Asıl gücün, “halk” olduğunun farkında olsa da iktidarların güdümünde hareket eden medyanın, neyi, nasıl, neden, kime göre işlediğine dair sorulara bir yanıtı olmadığı da ortada diyebiliriz. Çünkü iktidarların güdümünde hareket eden medya, “olayı, olguyu” ya görür ya da görmez. Zaten bunun kararını da veremez.

 

Sersul mezrasına baskın

 

Bu konuda bir örnek vermek gerekirse, 20 Haziran günü, Van’ın Başkale ilçesine bağlı Xaşkan (Esenyamaç) köyünün Sersul (Onikidere) mezrasında özel harekat polisi ve askerlerce baskın düzenlendi.  Mehmet Emin Atlı isimli yurttaş hakkında arama kararı olduğu iddiasıyla yapılan baskın esnasında yaşananlar ise köylüler tarafından cep telefonu kamerasıyla çekilerek, dijital medya aracılığıyla kamuoyuna duyuruldu. 

 

Yurttaş haberciliği 

 

Yurttaş haberciliğinin burada devreye girmesi ile kamuoyuna duyurulan olayda kadın ve çocukların darp edilmesi, yüzlerce askerin onlarca kez havaya ateş açması söz konusu oldu. Mezrada yaşananları kimi medya organı görmezken, kimisi görüntüler üzerinden olayı ele aldı, kimisi ise valiliğin açıklamasını öne çıkararak yaşananları duyurdu. Elbette, her yayın organı “kendine göre” konuyu işler, ancak ortada bir gerçek varsa ve kadına, çocuğa saldırı söz konusuysa bu da haberin ana konusunu zaten doğalında belirler. Çünkü haber “kendine göre” olmamalıdır. Toplumu bilgilendirmesi açısından şeffaflığı esas almalıdır. Tek elden çıkan bilgilerle toplumun algısını tek bir konuya yönlendirme habercilik olamaz. Bu nedenle toplumun haber alma hakkın için de yaşanan olayı tüm gerçekliğiyle vermek gerekir. Toplumun bizden beklentisi budur.  

 

Neye takılalım?

 

Kamuoyu haberciliği açısından yaşananları detayları ile ele alan yayın kuruluşlarının yanı sıra muhalif medyanın da yaşananlar ve valiliğin açıklaması üzerinden karşılaştırmalı haber yapması elbette önemli. Burada asıl dikkat çekilmesi gereken, Sersul’da askerlerin durduğu yerden havaya rastgele ateş açması ve yine burada kadın ve çocukların darp edilmesi. Bir kişinin gözaltına alınması için 100’ü aşkın askerin ya da polisin baskın yaptığı bir mezrada etrafa saçılan mermilere mi takılalım? Valiliğin açıklamasını dikkate alıp kadın ve çocukların “taş atması sonucu” darp edildiklerine mi takılalım?

 

Haber kamuoyu için önemli

 

Baskın sırasında bir kişinin onlarca asker tarafından getirilerek araca bırakılması sırasında yaşananlar, yakınları olan kadın ve çocukların endişeli bakışları… Dolayısıyla okuyucu önce görüntüyü izlemiş, bir de ne olmuş üzerinden haberi de okumak isteyecek, konu hakkında konuşacak, kendisinden bir şeyler bulmak isteyecek. Dolayısıyla haber kamuoyu için önemli.

 

Xaşkan’da yaşananlar kimi basın yayın organında farklı başlıklarla işlendi.

 

Gazete Duvar’ın kendi haber sitesinde paylaştığı Artı Gerçek’in haberinde “Van'da evleri basılan Semih Atlı: Valilik açıklaması doğru değil, engelleme yoktu” başlığıyla servis edildi. Haberde sadece birkaç kadın ve çocuğun köyde olduğu, Valiliğin açıklamasının aksine, engelleme söz konusu olmadığı belirtildi. 

 

BirGün gazetesi ise olayı, “Van'da havaya ateş açarak yapılan gözaltı tartışma yarattı, Valilik açıklama yayınladı” başlığı ile duyurdu. 

 

Sözcü gazetesi, haberi “Van’daki gözaltı görüntüleri gündem oldu” başlığı ile servis etti.

 

Tigris Haber de olayı, “Diyarbakır Barosu’ndan Başkale açıklaması: Soruşturma başlatılsın” diyerek, askerlerin havaya ateş açmasına dikkat çekti.