Enîse Malbat: Cinîyê efxanijî vera bê eleqebîyayîşî bi hêrsê
- 09:10 23 Tebaxe 2021
- NAROJANE
STENBOL - Enîse Malbat dîyar kerd ke dimayê ke Talîban Efxanîstan desteser kerd, endîşeyê cinîyan zêde bi û vat: "Xeylêk embazê ma yê cinî Efxanîstanî estê û wazenê vejîyê. Cinî vera bê eleqebîyayîşî bi hêrsê. No bê eleqebîyayîş nika nêverdeno ma înan bieşnawê."
Efxanîstan de dimayê îşxalkerdişê 20 serran ê hetê DYAyî ra ame kerdiş ra dima, bi antişê leşkeran dir îdarekerdiş kewt destê Talîbanî. Xeylêk efxanî ke nêwazenê binê îdarekerdişê Talîbanî de biciwîyê, şî Teyaregehê Hamîd Karzaî yê Kabîlê û hewl dayî ke welat terk bikerê. Serekkomar Tayyîp Erdogan verê ke Kabîl biko, eşkerayî û vat, Talîban hetê bawerî de hetêke ci eksê ci çin o û do hîna baş pê bikerê.
Talîban zî eşkerayîya ewil de vat, bi demokrasî ney, do bi şerîat welat îdare bikerê. Nê dir zî endîşeyê cinîyan zêde bi û vernîya xebata cinîyan ê îstîmlakî û mektebî ame girewtiş. Cinî, bi endîşe têkoşînê xo dewam kenê. Rojnamegere Enîse Malbat ke Efxanîstanî nêzdî ra taqîb kena, proses ercna.
'Her kes bi endîşeyîn o'
Enîse vat, Talîban Efxanîstan girewto xo dest û seba hukmetê Efxanî û artêşê cepheyê xoverdayîşê awan nêkerdo û leşkerê DYAyî antişê Efxanîstanî teslîmê Talîban bi û wina vat: "Dimayê nê serebûtan kaosêk pîl ame ciwîyayîş. Nika dewletêke fermî ya merdimê Efxanîstanî biciwîyê çin a. Serekkomar ewil vernê de Tacîkîstanî û dima ra zî Umman û nika yeno vatiş ke şîyo Emirtiyê Ereb yê Yewbîyaye. Heme falîyetê welatî destê Talîbanî de yo. Seba nê zî her kes bi endîşeyîn o ke gelo caardişê 20 serrî verê agêrê. Talîban hetê leşkerî de Efxanîstan bidest bikero zî nika sîstem tam ninêşto ro. Nika bêsîstemê îstamlakî babeta vatişî ya. Talîban hîn sozî dayî. La derheqê nê sozî bi ca bêrê de hema çîyêk çin o."
'Wextê cinî azad bê eşkenê tercîhê xo bikerê'
Enîse dewam de wina vat: "Çapemenîya komelî de cinîyêke efxanî ya bi eteke kilm esta. Aydê serra 1960î ya. No zî mojneno ke wextê cinî azad bê tercîhê xo eşkenê bikerê. Rewşêke bîn esta; O wextî de behsê ci yeno kerdiş, unîversîteya Kabîlî de heqê cinîyan ê perwerde estbi. Fakulteyê amebî awankerdiş de sinifê taybetî de wendêne."
‘Talîban de mîlîtanê xerîbî babeta vatişî yê'
Enîse vat, Talîban de mîlîtanê xerîbî babete vatişî yê û xeylê xo yê welatê Asyayê Mîyanê yê û Mîyanîn yenê û wina vat: "Rusya û Çîn babeta nasnayîşê Talîban de stratejîyê asayîşê xo esas gênê. La Frans û YE eşkerayîyê xo de caardişê hemverê cinî û heqê cinîyan esas gênê. Tirkîya de zî na babete de sînyalê cîya dana.”
‘Ganî têkoşînê cinîyan global bo’
Enîse wina qedêna: "Ganî ma bi ziwanê xo bieşnawê. Ganî ma yewbînan dir bikewê têkilî. Gama ke nêmedarî kewenê mîyan ajandayê cîya, îdeolojîyê cîya û ewnîyayîşê camêrdan keweno dewre. Coka ma yewbînan fam nêkenê. Xeylêk embazê ma yê Efxanî estê û nêeşkenê vejîyê. Cinî hemverê nê bêeleqebîyayîşî bi hêrs ê. No bê eleqebîyayîş nika nêverdeno ma înan bieşnawê. Ganî têkoşînê cinîyan global bo û camêrdî mabêne ra vejîyê."